browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek Świny

mapka (1)
Świny to wieś leżąca 3km na północ od Bolkowa, do 1945r nosząca nazwę Chlewiska oraz Świnka. Nazwa ma związek z jego właścicielami- rodem Świnków, a według legendy rycerz Biwoj zabił odyńca siejącego postrach wśród okolicznych mieszkańców i podarował go królowej Libuszy otrzymując nie tylko okoliczne ziemie, ale również herb z wizerunkiem dzika.

mapka (1)
 
 
 
 
 
 
Na przełomie X i XIw powstał drewniany gród obronny.
Z czasem stał się kasztelańskim zwanym Zvini, pełniącym funkcję administracyjno-wojskową, o którym najwcześniejsza wzmianka pochodzi z 1108r.

F2 Jego zadaniem było również strzeżenie traktu wiodącego z Czech do Polski. Później wśród nazw grodu odnotowano: Swinino, Swin, Sweina, das alte Sauhausel oraz Świniogród.

10
 
 
 
 
W połowie XIIIw osiedliła się tam zamożna rodzina Świnków, której książę Bolko II świdnicki oddał gród. Henricusowi von Swyn przypisuje się powstanie w miejscu drewnianych umocnień wieży mieszkalno-obronnej otoczonej murem.
 
Zamek_Swiny_1202189_Fotopolska-Eu-1Zamek_Swiny_571897_Fotopolska-Eu-1
CIEKAWOSTKA

DSC_0769
Henricus von Swyn żyjący w latach 1316-1351 był rycerzem Henryka Jaworskiego oraz Bolka Zębickiego i w 1323r wyruszył na wyprawę krzyżową na Rodos. Dwie dekady później stał na czele rycerstwa składającego hołd czeskiemu królowi Janowi Luksemburskiemu. Zamek w Świnach był jego rezydencją.

DSC_0808

Rodzina z czasem prócz nazwiska von Swyn zwała się Zuini, Swin, Swein, a pod koniec XVw Schweinichen i miejscowość zaczęto zwać Schweinhaus oraz rozpoczęto powiększanie rodowej siedziby. Na przełomie XIV i XVw budowla zyskała nowe skrzydło mieszkalne dostawione do wieży: dwuszczytowy budynek mieszkalny oraz nowe fortyfikacje obwodowe.

DSC_0926(2)DSC_0804DSC_0791

Niestety, powstały nieopodal na wzgórzu zamek Bolków sprawił, że warownia w Świnach straciła na znaczeniu, stała się własnością prywatną- najstarszym zamkiem prywatnym na terenie obecnej Polski oraz jednym z najstarszych zamków na Szlaku Zamków Piastowskich.

DSC_0878(2)

DSC_0887(2)

CIEKAWOSTKA

Istniał podobno zwyczaj, a nawet prawo nakazujące niesienie pomocy w razie niebezpieczeństwa sąsiadującej warowni i w tym przypadku miało obowiązywać dwa zamki: w Bolkowie i Świnach. Podanie mówi, że kiedy w 1345r Czesi napadli na Bolków, właściciel Świn nie ruszył sąsiadowi z odsieczą, co dało początek zbrojnemu konfliktowi między załogami obu zamków. Kiedy Świnkowie dostali się pewnego razu podziemnym przejściem do sąsiada natrafili na uwięzioną córkę tamtejszego kasztelana, którą za karę za sprzeciwienie się ojcu zamknięto w jednej z komnat. W dziewczynie zakochał się syn właściciela Świn i zatarg zakończyło wesele.

DSC_0770

DSC_0833

mapka (2)

Ostatnia i najdalej idąca przebudowa zamku miała miejsce w latach 1614- 1660 i wtedy kolejny z rodu- Johann Sigimund von Schweinichen zmienił rodową siedzibę w renesansową rezydencję. świny2
Dobudowano prostokątny pałac z umieszczonymi w narożach wieżyczkami, a cały kompleks otoczono bastionowymi obwarowaniami, które były przystosowane do użycia broni palnej. Wtedy też umocniono oraz ufortyfikowano podzamcze. W istniejących już zabudowaniach powiększono i ozdobiono okna, a wjazd do zamku prowadził przez most zwodzony. DSC_0915(2)

DSC_0927(2)CIEKAWOSTKADSC_0795
Johann Sigimund von Schweinichen często podróżował po Europie i dzięki kontaktom z mistykami, alchemikami oraz różokrzyżowcami założył Koło Teozoficzne i stworzył w Świnach bibliotekę mistyczno- teozoficzną. Ciekawostką jest, że dość spora różnica dzieliła jego rodziców, bo ojciec w dniu ślubu był już leciwym, bo 81letnim starcem podczas gdy matka miała zaledwie 15 lat.

DSC_0809
 
 
 
 
 
 
 
Po śmierci Johanna w 1664r majątek stał się własnością jego bratanka Ernesta, po którym w 1696r dziedziczył jego syn Jerzy- ostatni przedstawiciel rodu Świnków na Świnach. Gdy zmarł w 1702r warownia trafiła do zięcia Sebastiana Henryka von Schweinitz’a, który sprzedał ją kuzynowi i w tej rodzinie Świny pozostały do 1769r.

DSC_0786DSC_0788
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
W czasach wojen husyckich z XVw i trzydziestoletniej z XVIIw zamek nie ucierpiał, a złupiony został dopiero przez wojska rosyjskie podczas wojny siedmioletniej z drugiej połowy XVIIIw. Nie oszczędzono nawet grobowców rodu Świnków znajdujących się w pobliskim kościele. W wyniku tej dewastacji i zadłużenia rodziny, po śmierci barona Hansa Friedricha, zamek z folwarkiem wystawiono w 1769r na licytację i nabył go pruski minister stanu hrabia Johann Heinrich von Churschwandt.

DSC_0794DSC_0799DSC_0847

 
 
Największego zniszczenia po dewastacji z 1762r dokonały huragany z lat: 1840, 1848 i 1868: wtedy zerwany został dach i zawalił się szczyt wieży. Dodatkowo pożar dokonał reszty zniszczeń, który w 1876r strawił całkowicie wnętrze zamku.

DSC_0825Zamek_Swiny_448819_Fotopolska-Eu-1
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Po licytacji pozostał niezamieszkany stając się magazynem zboża oraz słomy i narażony na dalsze niszczenie.

DSC_0886(2)

Wdowa po ministrze oddała go w końcu córce, Teresie von Schlabrenddorff, a następnie odziedziczyli go jej potomkowie hrabiowie Hoyos von Sprinzstein, którzy w 1875r przyjechali na Śląsk i byli w posiadaniu zamku do 1941r.

DSC_0884(2)
 
Niestety, budowla była już tak zniszczona, że jej odbudowa pochłonęłaby fortunę.
 
 
 
 
 
W 1905r hrabia Stanisław Hoyos przekazał ruinę pod opiekę związkowi “Heimatverein Bolkenhain” i wówczas odgruzowano oraz wzmocniono mury.
DSC_0890(2)

Zamek_Swiny_322967_Fotopolska-Eu

W 1927r właściciel Świn hrabia Alojzy Hoyos sprzedał dobra podzielone na mniejsze części prócz zamku i lasu. Ostatecznie warownię wraz z kawałeczkiem lasu sprzedano państwu zostawiając jego sporą część- 100 hektarów z planem sprzedania w przyszłości, a póki co miało to być miejsce polowań Gӧringa.

DSC_08812DSC_09302
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
W 1937r zamkowa wieża zyskała dach. Podczas II wojny światowej Wehrmacht urządził w zamku magazyn części do samolotów.
Zamek_Swiny_691113_Fotopolska-Eu-1
 

CIEKAWOSTKA
 

Zamek Świny uwieczniony został na Notgeldzie. Zwano tak zastępcze pieniądze z początku XXw, które miały formę banknotu. Nie emitowały go banki centralne, ale prywatne banki, gminy, przedsiębiorstwa i kopalnie.
 
 
W latach 60tych na zamku wykonano prace restauracyjne, a w jego pobliżu prowadzono prace archeologiczne, które dowiodły o istnieniu w XIIw prócz grodu również wczesnośredniowiecznej osady. Od 1991r zamek ma prywatnego właściciela. W 2008r obchodzono uroczyście 900 lat istnienia wsi oraz zamku.

DSC_0845

DSC_0850

DSC_0855
 
Zamek w Świnach składa się z zamku górnego i dolnego. Górna, gotycka część posiadała mieszkalną pięciokondygnacyjną wieżę- donżon otoczoną murem dzięki czemu powstał dziedziniec, na który wejście zdobił istniejący do dziś portal.
DSC_0871(2) DSC_0814Budowla o wymiarach 12 na 18 metrów, której mury dochodziły do 2,5m grubości pokryta była wysokim dachem. Na parterze znajdowała się sala rycerska, a na wyższe piętra prowadziły drewniane schody.

Podczas prac z XVw stanął połączony z wieżą dom mieszkalny. Największa rozbudowa zamku mająca miejsce w XVIIw wzbogaciła go o renesansową część dolną z trzykondygnacyjnym pałacem połączonym skrzydłem z wieżą posiadającą klatkę schodową, na którą można się było dostać po moście przez bramę wjazdową.
DSC_0893(2)
W narożach stanęły dwie cylindryczne baszty przygotowane do użycia broni palnej w razie konieczności obrony. Pośrodku murów stanął z czasem nieduży bastion. Wjazd do zamku wzmocniono dodatkowo murem kurtynowym.
13
 

Plan zamku w Świnach po rozbudowie:
1. Donżon 2. Dom Zachodni 3. Pałac 4. Brama Wjazdowa 5. Basteje 6. Bastion
 
 
 
Dziś zamek w Świnach jest w ruinie lecz od jakiegoś czasu trwają prace i są plany jego częściowej póki co odbudowy widoczne w jego najstarszej części.

DSC_0922(2)

Z dawnego zamku górnego pozostała wieża z resztkami zdobienia sgraffitowego i zniszczony dom zachodni bez dachu. W dolnej części warowni znajduje się również zniszczony pałac z zachowanymi w dość dobrym stanie portalami barokowymi z herbem rodu Świnków.

DSC_0919(2) Zachowały się też resztki murów obronnych ze zniszczonymi bastejami gdzie można dojrzeć pozostałości malowideł najprawdopodobniej autorstwa niemieckich żołnierzy przebywających tam podczas II wojny światowej ukazujących postacie szlachty z XVIIw.DSC_009012
 
Ciekawe, tajemnicze miejsce, które chętnie znów odwiedzę.Zamek_Swiny_448819_Fotopolska-Eu-1
Archiwalne zdjęcie dodano dzięki fotopolska.eu.
świny
 
 
 
 
 
 
 
Autor akwareli – malarz artysta A.Woźniak.
 
 

Galeria


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

15 − 11 =