browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

pałac w Gawronkach


 
Między Lubinem a Głogowem leżą Gawronki nazywane również Gawronami Małymi ze względu na bardzo bliskie sąsiedztwo wsi Gawrony.
 

 
Niegdyś była to osada będąca siedzibą dóbr rycerskich.
W XVIIw widniała jako: Klein Gabren, Klein Goffron, Klein Gafifron. Za Niemca istniejące w 1787r Klein Gaffron zmieniono na Gaffron i pod taka nazwą widniała do 1945r otrzymując po II wojnie światowej obecną.
 

W Gawronkach próżno szukać pięknego niegdyś pałacu. Niewiele jest również informacji dotyczących historii tamtejszych dóbr jak i ich właścicieli sprzed XVIIw, bo dopiero wówczas wspomina się rodzinę von Niebelschütz. Ufundowała ona dwór czyniąc go swoją siedzibą.
 

Dzięki niej również stanął we wsi, w 1602r kościół ewangelicki, którego przeciwnikiem powstania był ówczesny biskup wrocławski. Po świątyni nie ma już śladu, bo spłonęła podczas bitwy 30stoletniej z lat 1618-1648. Pomimo odbudowania w 1784r i przetrwania aż do 1945r, podzieliła los pałacu i została rozebrana w latach 50tych ubiegłego stulecia. Zniszczeniu uległ również przykościelny cmentarz.
 

 
Wśród kolejnych posiadaczy majątku w Gawronkach były rodziny: von Kanitz z Krzydłowic, major von Spiegel i szambelan von Schweinichen w XVIIIw, który przebudował dwór w pałac.
 

 
 
 
Od XVIII do XXw dość często majątek zmieniał właścicieli, wśród których wymieniono: barona Gersdorf’a, rodziny von Rothenburg i von Schonaich (1830r), von den Reck’a (1876r), von Kramsta (1883-1906), Maxa von Bethusy-Huc’a, który przebudował pałac nadając mu neobarokowy styl, Siegfrieda von Brauchitsch (1917-1921), Helenę von Frankenberg – Luttwitz oraz ostatniego przed II wojną światową od 1937r – Josef aVeltjens’a.
 
Pałac w Gawronkach stanął w miejscu renesansowego dworu. Po dwóch przebudowach była to budowla na planie litery L, posiadająca trzy kondygnacje, piwnice, którą pokrywał mansardowy dach z lukarnami. Wejście zdobił barokowy portal z balkonem i umiejscowiona w rogu wieża nakryta kopułą. Od strony parku urządzono taras ozdobiony balustradą oraz schodkami. W parku znajdowały się stawy oraz grobowiec-kaplica, w którym pochowano w 1921r Siegfrieda von Brauchitsch’a .
 
 
Jak ongiś wyglądał pałac możemy sobie jedynie wyobrazić oglądając archiwalne fotografie udostępnione dzięki Fotopolska.eu, ponieważ rozebrano go w 1951r.

Do dziś pozostały resztki dawnych zabudowań gospodarczych, dom inspektora majątku, brama, z której nikt zapewne by nie wywnioskował, że prowadziła niegdyś do pałacu oraz zdewastowany park z wyschniętymi stawami, w miejscu których poprowadzono drogę wiejską.
 

Podobno boisko zlikwidowane w 2013r powstało w miejscu, gdzie kiedyś znajdowało się wejście do rezydencji. Z kolei kibicujący podczas meczy mieli ławki ustawione na niewielkim wzniesieniu obok, utworzonym przez resztki pałacowego gruzu porośnięte samosiejkami.
 

CIEKAWOSTKA

Za wsią, na polach znajduje się miejsce zbiorowej mogiły, gdzie zginęli niemieccy mieszkańcy wsi zamordowani przez czerwonoarmistów, którzy przybyli tam w 1945r.