browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek w Dobczycach

mapka — kopia (8) — kopia
 
Dobczyce leżą jakieś 20km na południe od Krakowa. Prawa miejskie uzyskały około 1310r, a pierwsza wzmianka w dokumentach pochodzi z 1266r. Miasto posiada wiele atrakcji, z których największymi są: królewski zamek, skansen, jezioro Dobczyckie.

dobczyce

…Podobno założycielem tego miasta jest jeden z wojów Mieszka I niejaki Dobiesław, którego zwano Dobkiem. Na upatrzonym jednym spośród kilku niewielkich, skalistych wzniesień nad rzeką Rabą założył obronną osadę. Po latach zamieszkali tam jego synowie zwani Dobczykami czy też Dobczycami i to od nich wzięło nazwę miasto Dobczyce…

445Zamek_Krolewski_-_Muzeum_Regionalne_PTTK_1236690_Fotopolska-Eu

CIEKAWOSTKA

DSC_1173
 
Jezioro Dobczyckie to zbiornik retencyjny. Powstał w 1986r kiedy zbudowano zaporę na Rabie- ma ona 30m wysokości i 617m długości. Ponadto jezioro dostarcza wodę pitną nie tylko dla miasta i okolicy ale również dla Krakowa.

DSC_1099
 

Po wejściu na niewielkie wzgórze nad wspomnianym jeziorem oczom ukazują się ruiny zamku królewskiego.
 
 

DSC_1108

Najstarszą częścią warowni jest zamek górny, którego początki sięgają XIIIw kiedy na szlaku handlowym wiodącym na Węgry stała murowana strażnica. Natrafiono tam na ślady palisady, co pozwala domniemywać, że wcześniej stała tam drewniana warownia. Pierwsza wzmianka o zamku w Dobschicze datowana jest na 1225r, a później wspomniano o nim w 1362r kiedy należał do króla Kazimierza Wielkiego. By zwiększyć obronność Dobczyc otoczono je murem i rozpoczęła się rozbudowa zamku. Mury miasta i zamek dzieliła głęboka fosa.

Zamek_Krolewski_-_Muzeum_Regionalne_PTTK_353719_Fotopolska-Eu

Dobczyce prawie do końca XVIIIw były starostwem. W zamku mieszkał starosta, który odpowiadał przed królem, dbał o zamek- szczególnie o jego mury oraz musiał utrzymać tamtejszą wojskową załogę. Najbardziej znanym starostą dobczyckim był Mikołaj Wierzynek-krakowski bankier cieszył się zaufaniem króla Kazimierza Wielkiego.

DSC_1103DSC_1105

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Jak ważny był zamek w Dobczycach niech świadczy fakt, że król Władysław Jagiełło w 1390r przekazał ogromne środki na jego konserwację- dochody z żup wielickich. Było o co dbać i co konserwować, gdyż grubość samych murów wynosiła od 5 co 9m, a sam zamek był potężną twierdzą posiadającą fortyfikacje.

DSC_1091

CIEKAWOSTKA

DSC_1126
Żupy wielickie to inaczej kopalnie soli w Wieliczce, których właścicielami byli przeważnie królowie oraz książęta. Żupami solnymi zarządzał mianowany przez króla urzędnik- żupnik. Przy okazji warto napomknąć, że kopalnia soli w Wieliczce należy do najstarszych na świecie. Zarząd żupy od samego początku czyli od końca XIII w do 1945r mieścił się w Zamku Żupnym w Wieliczce, gdzie obecnie znajduje się muzeum zawierające ekspozycje na powierzchni, bo podziemną można obejrzeć w kopalni soli na głębokości 135m- III poziom.DSC_1122
 
 
Zamek w Dobczycach największy swój rozkwit zawdzięcza Sebastianowi Lubomirskiemu, który za ogromne pieniądze nabył go w 1585r od króla Stefana Batorego.

DSC_1111
 
 
 
 

Wówczas rozbudowano zamek dolny oraz przebudowano całość tak, że stał się renesansową rezydencją: stara brama została zamurowana i w jej miejscu powstałą kaplica, podzamcze zamieniono na zamek dolny, a do zamku prowadziło nowe wejście: do bramy wjazdowej wiódł zwodzony most wzmocniony basztą z wieżą zegarową.

DSC_1101
 
 
 
 
CIEKAWOSTKA

Anonymous_Sebastian_Lubomirski
 
 
 
Sebastian Lubomirski był majętnym człowiekiem dzięki temu, że piastował stanowisko żupnika soli wielickiej i bocheńskiej. Kopalnie mocno eksploatował nie oszczędzając ludzi i nie inwestując w remont. Swoje zobowiązania regulował jednak na czas, czym zyskał sobie poparcie zarówno króla Stefana Batorego jak i Zygmunta III. W krótkim czasie stał się nieoficjalnie królewskim skarbnikiem: udzielał pożyczek nawet samemu królowi, w imieniu którego również dokonywał płatności.
DSC_1095
 
 
Powiększał swoje majątki ziemskie w taki sposób, że w zamian za niemożność spłaty pożyczki dłużnik oddawał majątek ziemski i Lubomirski w krótkim czasie stał się magnatem.

DSC_1106
 
 
Kolejnym starostą był w połowie XVIIw Stanisław Lubomirski, który sam rzadko przebywał w zamku, za to tam właśnie mieszkała jego żona i dzieci. Dzięki niej wybudowano kaplicę, wykuto studnię, a na wieży zamkowej umieszczono zegary. Kolejnym właścicielem zamku był ród Jordanów, za którego odbudowano zamkowe mury.

DSC_1102

Zamkowe mury gościły takie znamienite osobistości jak królów: Władysława Łokietka i Władysława Jagiełłę z Jadwigą.
 
 
 
Za panowania Kazimierza Jagiellończyka w znajdującej się na zamku akademii uczyli się jego synowie, a najbardziej znanym wykładowcą był ksiądz Jan Długosz. Na początku XVIIw miało miejsce huczne wesele starosty lanckorońskiego Jana Zebrzydowskiego z Barbarą Lubomirską.

DSC_1118
 
 
Potężny zamek w Dobczycach był również celem ataków zbrojnych. W 1655r najechali go Szwedzi podczas Potopu Szwedzkiego. W krótkim czasie zaatakowany został przez oddziały Rakoczego idące Szwedom z odsieczą. Mimo, że wyszedł bez większych zniszczeń, to gdy Szwedzi najechali go ponownie w 1702r zostawili go zniszczonym i mimo, że kolejnych dwóch starostów mieszkało w nim, to w 1782 został ostatecznie opuszczony.

DSC_1100
 
 
 
 
 
CIEKAWOSTKA
 
Przez przypadek w jednej ze ścian odkryto skrytkę, w której znaleziono garnek z monetami i klejnotami. Jak mówi podanie niania dzieci starosty Dobrzyńskiego rzuciła pękiem kluczy w ścianę co spowodowało odsłonięcie skrytki- niewielkiego pomieszczenia. Od tej pory zaczęto rozbierać zamek w poszukiwaniu kolejnych skrytek.

DSC_1155

DSC_1160
 
 
 
 
 
 
 
 
 

W latach 30tych XIXw rozebrano większość murów, których budulec wykorzystano by zbudować stojący w pobliżu kościół.DSC_1153 Jak wiele go było niech świadczy fakt, że starczyło jeszcze do postawienia domów pod Górą Zamkową oraz na budowę Wałów Wiślanych w Krakowie. To, co pozostało z dawnego zamku zaczęło zarastać, aż w końcu wypasano tam bydło. Jakby tego było mało, to prace w pobliskim kamieniołomie doprowadziły do osunięcia się części zamku dolnego.DSC_1152
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
W 1900r dzięki wysiłkom konserwatorów pozostałe resztki zamku zabezpieczono oraz objęto ochroną i posłużyły jako miejsce prac archeologicznych. Pod koniec 1960r wzięto się za odgruzowanie ruin i w 1964r otwarto muzeum. Kolejne prace doprowadziły do efektów, które dziś możemy podziwiać i co cieszy najbardziej prowadzone są nadal.

DSC_1168

DSC_1119
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Aż trudno uwierzyć, że zamek w Dobczycach w 1620r miał 70 pomieszczeń i 3 wieże: bramną z zegarami, 9ciometrową cylindryczną w środku oraz narożną. Składał się z zamku górnego na planie trójkąta oraz dolnego, gdzie znajdowały się pomieszczenia mieszkalne.

Zamek_Krolewski_-_Muzeum_Regionalne_PTTK_1416786_Fotopolska-Eu

Zamek_Krolewski_-_Muzeum_Regionalne_PTTK_368138_Fotopolska-Eu

Dziś możemy jedynie wyobrazić sobie jego wygląd w czasie świetności. Jednakże dzięki ogromnej pracy, co widać po zdjęciach, choć jego część została odrestaurowana, właściwie to odbudowana i aż trudno uwierzyć, że z tego, co zastano aż tyle powstało.

DSC_1161
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wychodząc z warowni można zajrzeć do sąsiadującego z nią skansenu w skład którego wchodzą: wozownia, kurnik, spichlerz i karczma.

get_img.php Tu warto wspomnieć, że karczma działała w tym miejscu jeszcze na początku XXw. Uległa jednak zniszczeniu i na jej fundamencie postawiono budynek, który stał niegdyś w Krzyszkowicach pod Myślenicami. Wewnątrz znajduje się: sala główna,alkierz-dawna sypialnia, kuchnia oraz izba cechów z narzędziami, jakie wykorzystywano w różnych warsztatach rzemieślniczych.

DSC_1170

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Warte zobaczenia są również odnowione pozostałości fortyfikacji miejskich z bramą oraz punktem widokowym.
 
DSC_1154
 
Lecz nim się do nich dotrze, minie się wspomniany kościół św. Jana Chrzciciela powstały z rozebranego zamku, gdzie na jednej ze ścian znajduje się zegar słoneczny.

DSC_1149
 
 
 
 
Obok kościoła stoi dzwonnica z kamienia ciosanego zbudowana w 1855r.
Umieszczono tam trzy dzwony.DSC_1180
 
 

Boczne pochodzą z 1975r: mniejszy nazwany św. Kazimierz i większy Matka Boska Częstochowska.

Między nimi umieszczono najstarszy z 1504r zwany Janem, który jako jedyny przetrwał czas II wojny światowej.DSC_1178
 
 
 
 
 
 
 
 
Ma 105cm średnicy i napis w języku niemieckim, który w tłumaczeniu brzmi: „Kto odlał ten dzwon- dobrej myśli jest on- bo Bóg da mu zbawienie- więc nie troszczy się o mienie. Dzwon ten został ulany- na cześć św. Jana oddany”.

Dzwonnica_1416781_Fotopolska-Eu
 
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu
 
dobczyce-r20
 
 
 

Galeria

 


One Response to zamek w Dobczycach

  1. Pasja

    Trzeba zabierać ze sobą na wypady po zamkach pęk kluczy:))) Nie byłem tu jeszcze,wygląda na fajne miejsce!!!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

8 + 2 =