Niedaleko Świdnicy, jadąc w kierunku Zagórza Śląskiego, leży Bystrzyca Dolna, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1149r. Położenie w pobliżu Świdnicy sprawiało, że wieś podczas wojen była niszczona przez przechodzące tamtędy wojska. Leży nad rzeką Bystrzycą i od jej prędkiego- bystrego nurtu wzięła swą nazwę.
Początkowo wieś należała do książąt świdnickich. Najwcześniej wspomnianym jej właścicielem był w źródłach w 1300r rycerz Reynscho, a pierwszym znanym posiadaczem ćwierci wsi był w 1318r rycerz Peter z Makowic, któremu tę część dóbr sprzedał książę świdnicki Bernhard. Wdowa po nim przekazała majątek kuzynom z Makowic.
Później dość często przechodził on z rąk do rąk należąc do rodzin: von Czedlitz, von Ronau, von Sachenkirch, von Chotiemiz. W połowie XVIw stał się własnością Freudów, od których Kasa Miejska w Świdnicy wykupiła wieś i w jej posiadaniu była do końca XVIIIw.
Na przełomie wieków XVIII i XIX majątek kupiła rodzina Stieber. Po śmierci seniora rodu w 1813r przypadł on w spadku córce Charlotcie von Reitzenstein i w rękach tej rodziny był do czasu II wojny światowej. Baron Erdmann zmienił dotychczasową nazwę wsi z Polnisch Weislrilz na Nieder Weistritz. Ostatnim z rodu dzierżącym tamtejsze dobra przed końcem II wojny światowej był od 1930r Friedrich Erdmann.
Pałac w Bystrzycy Dolnej powstał najprawdopodobniej w miejscu wcześniejszej budowli, bo piwnice datowane są na XVIw. Najstarsza część budowli to środkowa. To, co dziś możemy zobaczyć jest wynikiem przebudowy z XIXw kiedy dodane zostało skrzydło z tarasem, oszklona weranda a całość otrzymała cechy manierystyczne. Wówczas też powstał niewielki park ze stawem oraz ogród.
CIEKAWOSTKA
Bystrzyca Dolna w XIX w przeżywała swój dobry czas: w 1830r działała tam kuźnia miedzi, młyn papierniczy, dwa młyny wodne, kilka domowych tkalni lnu i bawełny oraz fabryka chemiczna i wytwórnia spirytusu. Nastąpił rozwój stacji kolejowej i wieś w XIX w miała połączenie ze Świdnicą oraz Kłodzkiem, które zlikwidowano niestety pod koniec XX w.
Po II wojnie światowej majątek znacjonalizowano, a pałac, niezniszczony podczas wojny, trafił pod zarząd PGR. Niestety zaczął podupadać przez zaniedbania i w latach 60tych przeprowadzono generalny remont urządzając w nim mieszkania. Wnętrza utraciły swój pierwotny wygląd. Kiedy PGRy upadły ich mienie przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, po czym w 2019r przeszedł pod zarząd miasta Świdnica. Dziś nadal znajdują się w nim mieszkania, a budynek jest zaniedbany.
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu.