browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek w Olsztynie k/Częstochowy

 
021

Podczas oblężenia zamku przez Austriaków pod koniec XVIw schwytany został syn burgrabiego olsztyńskiego Kacpra Karlińskiego. Polacy bronili warowni i by wymusić ich poddanie, Maksymilian Habsburg rozkazał, by chłopca wystawić na pierwszej linii.

Burgrabia poprzysiągł bronić zamku i mimo, że zobaczył syna, podpalił armatni lont. Obroniono warownię i po walce, wśród ciał najeźdźców znaleziono również ciało syna Karlińskiego, który z rozpaczy zaszył się w celi pokutnej. Zmarł na Jasnej Górze. Od tamtej pory, zwłaszcza w wietrzne wieczory, słychać w ruinach warowni płacz dziecka.

olsztyn
 
To jedna z legend jakie krążą o zamku w Olsztynie- warowni skalno-wyżynnej typu jaskiniowego. Olsztyn to wieś niedaleko Częstochowy. Najprawdopodobniej kiedyś nosiła nazwę Holstein, co było nawiązaniem do miejsca, z którego przybyli założyciele miejscowości. W wolnym tłumaczeniu oznacza pusty kamień, pieczarę, co częściowo związane jest z grotą jaka znajduje się w skale, na której zamek stoi.

olsztyn
 
 
 
 
 
Pod koniec XVw Olsztyn otrzymał z rąk Kazimierza Jagiellończyka prawa miejskie i prawo do organizowania jarmarków.
Prawa miejskie Olsztyn utracił podczas zaboru rosyjskiego i już ich nie odzyskał.

Zamek_Olsztyn_1099128_Fotopolska-EuZamek_Olsztyn_1134953_Fotopolska-Eu

Budowę zamku w Olsztynie najprawdopodobniej zainicjował król Kazimierz Wielki, choć istnieje pogląd, że wcześniej stała tam warownia murowana zwana Przymiłowice należąca do biskupa krakowskiego Jana Muskaty. Przymiłowice przybrały nazwę Olsztyn z początkiem XIVw.

IMG_3327

Głównym zadaniem warowni było chronienie granicy Państwa Polskiego przed najazdami ze Śląska i Czech, ale było to również więzienie dla szlachty. To właśnie pod przyciągającą wzrok 20-sto metrową wieżą- stołpem (miejscem ostatecznej obrony zamku) o średnicy 8 metrów znajdowały się lochy, w których osadzano skazańców.
Zamek_Olsztyn_1134950_Fotopolska-Eu
Do wieży nie ma wejścia, więc dostawano się tam najprawdopodobniej pomostem z części mieszkalnej, na którą składały się: dom i dwa trzykondygnacyjne budynki- wieże mieszkalne. Wchodziły one razem z dwoma dziedzinami w skład zamku górnego.

Nieopodal znajdował się zamek dolnypowstały w XVIw z majdanem gospodarczym, który otaczał gruby na 2 metry mur. Oddalona czworoboczna wieża zwana sołtysią pełniła funkcję obserwacyjną. Jej mury miały grubość dochodzącą do 4,6 metra. Najprawdopodobniej posiadała połączenie podziemnym tunelem z zamkiem górnym. W XVIw między tą wieżą a zamkiem górnym utworzone zostało podzamcze. Wszystko otoczono grubym murem obwodowym oraz naturalnie osadzonymi różnej wielkości skałkami. Warownia w Olsztynie była jedną z najbardziej ufortyfikowanych na Jurze.

IMG_3332

IMG_3335
 

Po królu Kazimierzu król Ludwik Węgierki oddał zamek w lenno księciu opolskiemu. Ustanowiono tam urząd sądu i starostwa.
 
 
 

Okazało się, że książę spiskował przeciw Polsce z Krzyżakami, poza tym łupił okoliczną ludność i dlatego Władysław Jagiełło zajął warownię i odebrał mu ją.

Od tamtej pory prawa do niej były nadawane rodzinom zasłużonym dla państwa i stała się starostwem. Takim to sposobem pierwszym dzierżawcą zamku został Jan ze Szczekocin, potem jego syn i wnuk.

IMG_3312

XVw przyniósł liczne najazdy władców śląskich. Poza tym zamek był wielokrotnie przebudowywany. Najbardziej znacząca przebudowa dokonała się w XVIw i wówczas gotycka warownia przybrała cechy modnego w tamtym czasie renesansu. IMG_3345
Główny dom mieszkalny miał trzy piętra i dostawiono do niego wieżę. W 1587r zamek skutecznie ochroniły przed wojskiem austriackim nie tylko wojska garnizonu, ale również umocnienia, a mimo to uległ on licznym uszkodzeniom.
Zamek_Olsztyn_893981_Fotopolska-EuWiadomo, że w XVIw warownia była jeszcze w dobrym stanie, ale na początku następnego stulecia zaczęła podupadać, gdyż nikt jej nie remontował. Mimo złego stanu chroniła granicę aż do czasu najazdu Szwedów, którzy w latach 1655- 1660 zdobyli zamek, rozkradli wszystko co było cenne i niszcząc porzucili go.

IMG_3343
 
 
 
 
 

Zamek w Olsztynie zaczął powoli tracić swoje walory obronne, a wysokie koszty remontów i kruszenie się wapiennych skał przyczyniło się do niszczenia jego murów. Zaprzestano w niego inwestować i w latach 1722- 1726 rozebrano duże fragmenty dolnych części warowni, a odzyskany budulec wykorzystano do odbudowy kościoła i zabudowań.

Zamek_Olsztyn_1093480_Fotopolska-Eu

W XIXw zamek stał opuszczony i w takiej jak wówczas ruinie przetrwał do dzisiejszych czasów. W latach 60tych XXw przeprowadzono prace archeologiczne i dzięki nim wiadomo jak wyglądał kiedyś. W 2002r Wspólnota Gruntowa w Olsztynie wykonała w ruinach prace konserwacyjne i remontowe, a rok później w wieży starościńskiej utworzono punkt widokowy.

IMG_3325IMG_3316
 
 
CIEKAWOSTKA

Ruiny olsztyńskiej warowni często były i są scenerią dla widowisk oraz inscenizacji, często organizowano tam pokazy sztucznych ogni i laserów.
Ponadto w ruinach kręcono sceny do filmu „Hrabina Cosel” oraz do serialu „Czarne chmury”.
 
W filmie „Rękopis znaleziony w Saragossie” zamek był posiadłością Kabalisty, a do filmu „Demony Wojny” nakręcono tam sceny rozgrywające się w Bośni.

IMG_3356

IMG_3367
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dziś trudno dopatrzeć się dawnego piękna tej warowni i tylko na podstawie opisów możemy wyobrazić sobie jej dawny wygląd.

olsztyn-ra (1)

Jak duża musiała to być budowla świadczy rozległy teren między jedną a drugą częścią zamku, których resztki pozostały do dziś. To, co możemy podziwiać obecnie to fragment zamku górnego z cylindryczną wieżą i resztkami murów po dawnych domach oraz znajdująca się po przeciwnej stronie ruina baszta Sołtysa. Widoczne są też granice zamku dolnego i podzamczy wyznaczone przez wapienny murek.

IMG_3362
 
Nieopodal zamku znajduje się spichlerz z Borowa z 1783r. Został on rozebrany i przeniesiony do Olsztyna, gdzie w 2007r go zrekonstruowano. Właściciele otrzymali za to w 2008r nagrodę Generalnego Konserwatora Zabytków- „Zabytek Zadbany”. W modrzewiowym Spichlerzu znajduje się restauracja posiadająca niespotykany klimat, a budynek jest cennym przykładem staropolskiej drewnianej architektury ludowej.
 
IMG_3382mapka — kopia (10) — kopia
Zamek w Olsztynie z lotu ptaka:
http://www.polskazdrona.pl/zamek-w-olsztynie-90.html
Zamek_Olsztyn_15820_Fotopolska-EuZamek_Olsztyn_1093500_Fotopolska-Eu
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

37 + = 39