browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

Pałac w Boryni (Jastrzębie Zdrój)

Fotopolska_124524
 
Między Żorami a Jastrzębiem- Zdrój leży Borynia– sołectwo miasta Jastrzębie- Zdrój. Nazwa wsi pochodzi albo od słowa bór- oznaczającego las lub od słowa bor- znaczącego w staropolskim walkę albo też od imienia Borysław.
 
borynia
 
 
 
 
O istnieniu wsi już w roku 1295 mówi dokument nakazujący jej płacenie dziesięciny.
borynia
 
 
 
 
 
 
 
 
Kolejny raz wspomniana została w 1354r jako wieś zwana również Wojciechowem (tłumaczone jako wieś wójta nie powtórzyła się już nigdy więcej) kiedy stała się własnością Stefana z Raszczyc. W późniejszym czasie podzielono ją na: Górną i Dolną.
 
DSC_0454

W Boryni znajduje się pałac zbudowany najprawdopodobniej w 1781r dla Jana von Schlutterbacha- właściciela tamtejszych dóbr od 1760r. Ród Schlutterbach należał do szlachty austriackiej dzielącej się na dwie linie: jedni posiadali tytuł barona ( Freicherr), a drudzy pana (Herr) – tak właśnie tytułowano właścicieli Boryni.

33
 
Nabywszy dobra na tzw. Śląsku Pruskim- ziemi należącej wcześniej do Habsburgów, a po wojnach śląskich z lat 1740- 1764 włączonych do Królestwa Prus- Schluterrbachowie zaczęli uczestniczyć w życiu towarzyskim tamtejszej szlachty i nieobojętne im było życie gospodarcze miejsca, w którym zamieszkali.
DSC_0451
 
 
 
 
 
 
Po śmierci Jana von Schlutterbacha w 1786r majątek w Boryni Górnej przejął jeden z jego synów- Ferdynand. Był on uczniem gimnazjum cysterskiego w Rudach, a później podporucznikiem w regimencie husarskim w Gröling.
75412217_2417766055152306_7179924256384352256_n
Odkupił następnie w 1793r od dziedziców de Dressler majątek w Boryni Dolnej, stając się panem całej Boryni. W 1820r odstąpił Dolną część synowi Ferdynandowi Franciszkowi, który dwie dekady później sprzedał ją księciu pszczyńskiemu Ludwikowi de Anhalt Coethen, a resztę majątku zostawił w spadku żonie Annie i ich dwanaściorgu dzieciom.
 
DSC_0457

CIEKAWOSTKA
 
Od czasu do czasu po dziedzińcu przed pałacem w Boryni można zobaczyć spacerującą Białą Damę- ponoć ma na imię Karolina podobnie jak jedna z córek Ferdynanda.
 
DSC_0468
 
 
Rodzina von Schlutterbach była właścicielem dóbr w Boryni do 1840r. Jako jedyni byli w ich posiadaniu tak długo, bo 80 lat, ale w pamięci okolicznej ludności nie zapisali się pozytywnie. Później majątek dość często zmieniał właścicieli wśród których byli: Paweł von Madeiski- Poraj oraz Fanny von Madeiski, której dobrami administratorem był Naleppa.
74426364_490925561496701_888269223304888320_n
 
 
 
 
 
 
 

Następnie odnotowano Emila von Durant’a, po którego śmierci wszystko przeszło w spadku na żonę- baronową Marthe Marię von Durant. Ta przekazała majątek w 1904r Waldemarowi Schippan’owi.
 
74805411_2196702397098348_899940337370267648_n
DSC_0474
 
 
 
Wówczas też część majątku przejął za długi Berliński Bank Krajowy i uległ on parcelacji: część kupił kościół z Krzyżanowic, część trafiła do chłopów z Osin, a na części osiedlili się przybyli z Małopolski osadnicy.

DSC_045274316898_507870139801883_4127476507897495552_n
 
 
W 1917r właścicielem został Kurt Dobes i w niedługim czasie majątek w Boryni rozparcelowano do takiego stopnia, że w całości pozostał tylko obszar dworski z pałacem. Krótko przed II wojną światową książęcy majątek w Boryni Małej wydzierżawił baron Dalvig- Nolda, a w Boryni Górnej, to co pozostało po parcelacji, kupiła pani Ledóchowska.
DSC_0460
 
 
76688896_699086623913976_891181408700071936_n
 
Podczas II wojny światowej pałacem administrowali Niemcy i utworzono tam przedszkole.
 
W wyniku działań wojennych został zniszczony, a wewnątrz zdewastowany.
 

 
 
 

W 1959r wydzierżawiła go Gromadzka Rada Narodowa, która miała tam swoją siedzibę. Zniszczony pałac poddano w 1961r remontowi, po którym miał być zaadaptowany na potrzeby szkoły podstawowej.

12
Prócz renowacji dachu usunięto również ażurową balustradę schodów na pierwsze piętro.
  Szkoła podstawowa działała tam od 1960 do 1985r.
 

 
W 1985r pałac kupiła Kopalnia Węgla Kamiennego Borynia, dzięki której w 1987r rezydencja doczekała się kolejnego remontu, by mogła służyć jako Ośrodek Szkoleniowy. Gdy obiekt przekazano Jastrzębskiej Spółce Węglowej został odrestaurowany i wystawiony w 2009r na sprzedaż.
 
33 (1)

W niespełna rok pałac miał już nowego właściciela.

 

 
 
 
 
Ten przeprowadził remont generalny tworząc w nim hotel oraz restaurację.
Rewitalizacji doczekał się również pałacowy park.

Archiwalne zdjęcie udostępniono dzięki fotopolska.eu
 

Galeria


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

98 − 92 =