Warta Bolesławiecka jest wsią leżącą niecałe 10km na południowy-wschód od Bolesławca. Najwcześniejsza wzmianka o niej w dokumentach pochodzi z 1217r kiedy zwała się die Warthe.
W miejscowości tej na uwagę zasługują dwie budowle:
ruiny zamku Gwiezdno, który umieszczę w zakładce nieDOzobaczenia oraz renesansowy dwór.
CIEKAWOSTKA
Nazwa wsi ma związek ze słowem oczekiwanie. Podobno już na początku XIIw przy drodze stała karczma nosząca właśnie nazwę tak tłumaczoną, bo w miejscu tym podróżujący czekali na towarzysza dalszej podróży do Bolesławca- Bunzlau. Droga wiodła bowiem przez gęsty las stwarzający idealne miejsce dla napadających na podróżników rozbójników. Domniemywa się, że z czasem powstała w tym miejscu osada celna.
Przypuszcza się również, że już w XIIIw mogła stać tam strażnica. W XIVw Wartę Bolesławiecką upodobali sobie rycerze- rabusie i choć nie wiadomo z jakiego rodu się wywodzili, to kilku wymieniono: Hentschelinusa de Wartha (1340), braci Wikholda i Kuntschke’go (1370) oraz Hannosa i Kuntschke’go (1397).
W XVw postawiono kamienny zamek nazwany zamkiem Gwiezdno lub Gwiezdnym i przypuszcza się, że pierwszym panem na tym zamku był rycerz Burgold von Stiebitz.
Następnie właścicielem Warty Bolesławieckiej wymieniony został z XVw Konrad Zedlitz von der Warthe. Kiedy zmarł w 1454r majątek podzielono i tylko część została w rodzinie trafiając do Christopha i Georga. Później odnotowano: Hansa von Stiebnitz’a, Abrahama von Sommerfeld’a (XVIw), barona Wolfganga von Frankenberg’a (1683r), którego spadkobiercy dzierżyli tamtejsze dobra przez 2 stulecia. Na koniec wymieniono rodzinę von Hacke będącą ostatnim przed II wojną właścicielem Warty Bolesławieckiej.
Kiedy zamek Gwiezdno stracił na znaczeniu ówczesny właściciel- Hans von Zedlitz, postawił sobie nową siedzibę. Taką informację znalazłam w większości opisów.
Uważa się jednak, że już w latach 20tych XVIw we wsi stał dwukondygnacyjny budynek mieszkalny na planie prostokąta, który z trzech stron otaczała fosa. Wynika z tego, że Hans w 1540r powiększył zastaną budowlę o kolejną piętową z ozdobnym portalem, przez który przechodząc trafiało się do długiego pomieszczenia z lunetowym sklepieniem i sporym oknem. Niebawem bo w drugiej połowie tegoż stulecia rozpoczęto rozbudowę dworu trwająca do początku XVIIw.
W owym czasie powiększono go o kolejne dwukondygnacyjne skrzydło wykończone ozdobnymi szczytami, w narożu którego znalazł się cylindryczny wykusz. Przy dworze stanęły zabudowania folwarczne, które z czasem połączono z dworem łącznikiem. W nim znalazła się brama, a przed nią kamienny most nad fosą. W drugiej połowie XVIIIw skupiono się nad dworskimi wnętrzami poddając je modernizacji. Zachowano jednak zewnętrze detale architektoniczne, a wśród nich cenną dekorację elewacji wykonaną techniką sgraffito. Przy rezydencji, bo tak można nazwać całe założenie, powstał ogród, który z końcem XIXw zamieniono w park krajobrazowy w stylu angielskim.
CIEKAWOSTKA
W dworskim parku jako ozdobę ustawiono kamienną figurę rycerza von Steibnitz’a. Była to replika figury stojącej niegdyś w Gwiezdnym Zamku. Niestety nie wiadomo gdzie się podziała.
Podczas II wojny światowej dwór został częściowo zniszczony. Po jej zakończeniu majątek znacjonalizowano i trafił pod zarząd PGR, który niespecjalnie dbał o swoją nową własność i nawet wówczas nie ochroniono go przed szabrowaniem. Na początku lat 90tych XXw, po likwidacji PGRów, założenie dworskie zostało wydzierżawione i podjęto się prac zabezpieczających budowlę. Dzierżawca z czasem stał się właścicielem i prowadził dalsze prace, wymagające ogromnych środków.
Efekty są widoczne. Zwłaszcza wewnątrz, gdzie do dziś przetrwał renesansowy portal mieszczący napis dotyczący powstania dworu brzmiący: „ W roku 1540 po Narodzeniu Chrystusa. Słowo Pańskie pozostanie na wieki”.
Tak więc to, jak wygląda dziś dwór w Warcie Bolesławieckiej, to nie tylko wynik wielu przebudowań, ale także efekt wielu włożonych prac w przywrócenie mu jego dawnego piękna.
Archiwalne zdjęcia udostępniono dzięki Fotopolska.eu.