Państwo: Czechy
Kraj: Morawsko-Śląski
Powiat: Opawa
W niewielkiej odległości, zaledwie 12km na południe od Opawy leży Hradec nad Moravici zwany również Grodźcem Golęszyckim. Nazwa wywodzi się od słowiańskiego plemienia Golęszyców zamieszkujących tereny pomiędzy źródłami rzek Odra i Wisła. Już w VIIIw założyli oni drewno- ziemny gród wspomniany już w 1155r pod nazwą Gradice Golenzicezke. Podobno już około 2000 lat p.n.e. w tamtym miejscu powstały pierwsze osady ludzkie. Hradec nad Moravici otrzymał prawa miejskie w 1481r, nadano mu przywilej handlowy oraz herb.
CIEKAWOSTKA:
Legenda mówi jakoby tam właśnie w 950r spotkały się korowody Mieszka I i czeskiej księżniczki Dobrawy. Zdarzenie to upamiętniające 1000letnią współpracę polsko-czeską upamiętniono na kamiennej tablicy umieszczonej w 1965r w murze Czerwonego Pałacu.
Wśród właścicieli grodu między 990 a 1032 byli: Bolesław Chrobry i Mieszko II. Następnie był on przedmiotem sporów między sąsiadującymi z sobą Czechami i Polakami. Ostatecznie w XIIw zawarto w Kłodzku pokój, w wyniku którego trafił pod władanie czeskie.
Król czeski Przemysław II Ottokar w drugiej połowie XIIIw ufundował w miejscu grodu zamek oddając go następnie swojemu pasierbowi- księciu Mikołajowi Przemyslidowi i tym sposobem był w jego rodzinie do 1460r. Warownia miała strzec granicy pomiędzy Morawami a Śląskiem. Odkupiony przez kolejnego czeskiego króla zamek trafił w 1485r do Jana Korwina- syna króla Węgier Macieja Korwina. Po nim przez jakiś czas panem na tamtejszych dobrach był sam król polski Zygmunt Stary. Włączone następnie ziemie w granice Czech oddawano w XVIw w dzierżawę lub pod zastaw.
Zniszczony podczas pożaru z 1531r zamek poddano odbudowie i taki kupił w 1581r Kacper Prószkowski z Prószkowa. Rodzinie tej udało się uczynić dobra zastawne dziedzicznymi. Zamek poddano przebudowie na przełomie XVI i XVII stulecia nadając mu renesansowy styl.
Czas wojny 30stoletniej przyniósł konfiskatę dóbr Prószkowskich oraz spustoszenie przez wojsko duńskie, a następnie przejęcie przez armię cesarską. Wraz z zakończeniem wojny w 1648r Prószkowscy odzyskali swoją własność władając nią do połowy XVIII stulecia. Po nich zamek trafił do Wolfganga von Neffzern’a, który spieniężył dobra w 1778r na rzecz księcia Jana Lichnowskiego, po którym dziedziczył syn.
Kolejny pożar uszkodził budowlę w 1796r. Książę Karol Alojzy II Lichnowski podjął się odbudowy zniszczonej siedziby nadając jej styl empire. Po jego śmierci w 1814r dziedziczył syn. W połowie XIXw miały miejsce kolejne prace nad przebudową rodzinnej rezydencji Lichnowskich.
Kiedy zamek zniszczył kolejny pożar, tym razem z 1796r, podjęto się przebudowy zniszczonej warowni w pałac, który otoczono parkiem w stylu angielskim. Kolejne prace wykonano w drugiej połowie XIXstulecia i wtedy budowlę nazwano Białym Pałacem. By się do niego dostać przechodzi się przez bramę w części drugiej budowli tym razem z czerwonej cegły. To Pałac Czerwony przypominający budowle średniowieczne.
CIEKAWOSTKA
Hraddec nad Moravici w XVIII i XIX wieku był miejscem żyjącym kulturą przez to, że Lichnowscy utrzymywali kontakty z wieloma artystami i pisarzami. Wśród znanych osób ze świata kultury byli: Victor Hugo, Mark Twain, Fryderyk Chopin, Pablo Picasso, Ludwig van Beethoven, Niccolo Paganini czy Ferenc Liszt i jego córka Cosima Wagnerová. Miejsce to tętni muzyką do dziś za sprawą organizowanego konkursu „Hradec Beetovena”. W drugiej połowie XVIIIw rezydencja posiadała dworska kapelę oraz salę teatralną, gdzie wystawiano opery.
Z kolei tzw. Czerwony Pałac wzniesiono w latach 70tych XIXw. Eklektyczna budowla stylem przypominająca starszą budowle niż w rzeczywistości jest została zaprojektowana przez architekta Händla. Całe to założenie pełniło funkcje gospodarcze: to tam znajdowały się nie tylko stajnie i wozownia, ale też pomieszczenia dla służby.
Zaprojektował on też białą, czworoboczną wieżę nawiązującą stylem do gotyku usytuowaną za Białym Pałacem. W owym czasie zanikowi uległy dawne fortyfikacje, w miejscu których założono piękny park krajobrazowy.
Rodzina Lichnowskich była ostatnią do końca II wojny światowej, w której rękach był majątek w Grodźcu. Po jej zakończeniu majątek znacjonalizowano i przystosowano pod działalność muzealną oraz restauracyjną. Obecnie można zwiedzić kompleks składający się z Pałacu Białego i Pałacu Czerwonego oraz sporego, pięknego parku.