browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek Vikštejn

 
Państwo: Czechy
Kraj: Morawsko- Śląski
Powiat: Opawa
 
Mniej więcej w połowie drogi wiodącej z Radkova do Vitkova, w dawnych dobrach wigsztyńskich, można trafić na ukryte wśród drzew ruiny zamku Vikštejn. Początków warowni należy szukać w połowie XIII stulecia, a jej zadaniem była ochrona południowej części Księstwa Opawskiego.
Pierwszą wzmiankę o budowli umieszczono w dokumentach mówiących o podziale tegoż księstwa co miało miejsce w 1377r. Zamek wziął swą nazwę od jego założyciela- Vítka z Kravař, zaś za fundatora uważany jest Jan z Radkowa będący właścicielem wsi. W drugiej połowie XIVw zamek był we władaniu rycerza Bernarda z Vikštejnu. Kiedy zmarł w 1394r warownia trafiła w ręce księcia opawskiego Przemka stając się siedzibą burgrabiów książęcych.
Kolejny książę opawski- Wacław w 1462r oddał twierdzę pod zastaw burgrabiemu Budziwojowi z Morawicy. Słynął on z napadów i grabieży sąsiadów, co trafiło do króla, który skonfiskował jego siedzibę przeganiając go z królestwa. Zarząd nad zamkiem powierzył opawskiemu hetmanowi Hynkowi Bírkowi z Násilé. Opowiedziawszy się po stronie Jerzego będącego w konflikcie z wegierskim królem Maciejem Korwinem przypłacił to utratą zamku. W 1474r kiedy wojska węgierskie zdobyły i zniszczyły warownię jednakże Birkowie w krótkim czasie odzyskali zniszczoną własność.
Po śmierci Hynki dziedziczył najstarszy syn-Bernard i w jego rękach zamek był do 1518r. Po nim, w 1525r nastał Plankar von Künsberg piastujący urząd sędziego opawskiego, który podjął się rozbudowy swojej nowej siedziby. Niedokończone prace kontynuował dziedziczący po nim syn Fryderyk. Kolejnym panem na Vikštejnie został Adam Oderski, który w 1600r otrzymał go z rąk cesarza Rudolfa II. Spadkobiercami zostali synowi: Wilhelm i Jerzy, których czas władania warownią zbiegł się z wojną trzydziestoletnia. W 1626r oddali swoją własność bez walki atakującym wojskom duńskim, które wzbogaciły warownię o nowoczesne obwarowania. Postępowanie takie nie spodobało się to cesarzowi, którego wojska w następnym roku odzyskały zamek bez większego sprzeciwu Duńczyków. Bracia zaś stanęli przed komisją, która wydała wyrok: konfiskata wszystkich dóbr, które stały się odtąd znów własnością cesarza.
Nim zakończył się trwający 30 lat konflikt, cesarskie dobra zakupiła Jadwiga von Seitendorf, po której w 1639r trafiły jako zastaw do Janusza Eckstein’a von Ehrnegg’a. By uniknąć ponownego zajęcia zamku został on zniszczony w 1646r przez wojsko cesarskie.
Po jego śmierci w 1650r dopiero kolejny właściciel majątku- Wilhelm Aleksander Oderski odzyskawszy go w 1657r podjął próby odbudowy warowni zamieszkując w niej. Niestety nie przywrócił jej dawnego wyglądu i gdy zmarł w 1671r spadkobiercy podzielili otrzymane dobra.

Na początku XVIIIw Oderscy sprzedali zniszczony, niezamieszkały zamek Vikštejn oraz wsie Radkov i Lhotkę Marii Franciszce von Reich. Następnego odnotowano Ernesta Macieja von Miltowski’ego. Baron umierając w 1748r zostawił wszystko w spadku pięciu synom, z których ostatni zmarł w 1811r. Ostatnim odnotowanym właścicielem dóbr był Jan Juliusz Frobel, który nie podjął się odbudowy zamku, ale ufundowałł nową rezydencję. Prace trwające dwa lata ukończono w 1776r i we wsi Horní Vikštejn, (dziś Dubová),stanęła nowa siedziba właściciela. Pozostawiony bez opieki niszczejący zamek początkowo służył jako magazyn gospodarczy stając się coraz większą ruiną. Zapewne zniknąłby zarośnięty samosiejkami gdyby nie wkład prac z lat 70tych ubiegłego stulecia, dzięki którym to, co zostało z zamku poddane zostało gruntownej naprawie i zabezpieczeniu.

Zamek Vikštejn usytuowano na niewielkim wzniesieniu nad doliną rzeki Morawica. Najstarszą jego częścią jest Zamek Górny powstały na planie owalu z budynkiem mieszkalnym otoczonym murem o grubości dochodzącej miejscami do 3m. Z czasem by podnieść obronność wzbogacono go o strzelnice. Podczas odbudowy z lat 30tych XVIw zamek powiększono o część nazwaną Zamkiem Dolnym. Zburzony dawny mieszkalny budynek gotycki zastąpiono nowym, a jedną stronę zamku stanowił budynek gospodarczy mieszczący m.in. stajnie oraz piekarnię. Utworzono dziedziniec, budynek bramny, a dzięki murowi, który domykał całość założeniu nadano kształt prostokąta. W narożniku postawiono wieżę mającą za zadanie chronić warownię w części, gdzie jej obronne walory były najsłabsze. Wjazd do zamku umiejscowiono również pomiędzy mierzącymi 3 kondygnacje budynkami. Dla większej obronności w skale wykuto suchą fosę, nad którą znajdował się drewniany most podtrzymywany przez kamienne filary. Podczas wojny 30stoletniej dodatkowo przed fosą usypano wał ziemny. Umocnienia nie odparły ataku wojska cesarskiego i ostatecznie większa część zamku wysadzono w powietrze. Do dziś zamek pozostał zachowany w formie trwałej ruiny, udostępniony dla zwiedzających. Można zobaczyć pozostałości zabudowań gospodarczych i mieszkalnych z resztkami piwnic oraz murów górnej i dolnej części warowni. Widać, że dba się o to, co pozostało z dawnego zamku Vikštejn, bo umiejscowiona w rogu baszta, niewysoka wprawdzie, pełni rolę widokowej.