browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek Kamieniec w Korczynie-Odrzykoniu


 
Niecałe 10km na północ od Krosna, pomiędzy wsiami Odrzykoń a Korczyną, na niewielkim wzniesieniu 452 m.n.p.m. znajdują się ruiny zamku Kamieniec. Wspomniany był już w 1348r kiedy należał do króla Kazimierza Wielkiego.
 

Podobno wcześniej w miejscu murowanej, gotyckiej budowli stała drewniana, spalona w XIIIw podczas najazdu Tatarów.
 

Początkowo był to niewielki, murowany zamek powstały na planie pięciokąta z pomieszczeniami mieszkalnymi oraz podzamczem otoczony fosą. Budowla miała charakter obronny, której zadaniem było chronienie traktu handlowego wiodącego z Polski na Węgry.
 

 
 
 
Z końcem XIVw król Jagiełło doceniwszy zasługi rycerza Klemensa z Mokrzeszowa herbu Piława, jakie wniósł podczas obrony Wilna, obdarował go tym właśnie zamkiem.

Nowy właściciel powiększył go o zamek górny, którego ozdobą stała się z czasem kaplica, a w części podzamcza stworzył zamek średni zwany podzamczem odrzykońskim.
 

 

Mokrzeszowscy na początku kolejnego wieku przyjęli nazwisko Kamienieccy od nazwy zamku. Kolejna rozbudowa, tym razem głównie zamku średniego, miała miejsce w XVw i wtedy warownia zyskała czworoboczną basztę.
 

 
 

W niedługim czasie warownię poddano kolejnej przebudowie czyniąc ją bardziej miejscem reprezentacyjnym niż obronnym. Wtedy dobudowano trzecią kondygnację, która w średniowiecznych warowniach właśnie taką rolę pełniła.
 

 
 
 
 

Na przełomie XV i XVIw kamienieckie podzamcze podzieliły dwa mury wyszczególniając w zamku części: gospodarcze, mieszkalne oraz warowne. Zamek średni rozbudowano o podzamcze nazwane korczyńskim.
 

 
 
 
Potomek Klemensa jako zastaw za otrzymaną pożyczkę musiał oddać w 1530r część zamku Sewerynowi Bonerowi- bankierowi królowej Bony. W jego posiadaniu znalazł się więc zamek średni tzw. podzamcze korczyńskie z murem, ponadto miał prawo do korzystania ze studni jak też do zamkowej kaplicy. Jego córka Zofia wyszła za mąż za syna wojewody lubelskiego Jana Firleja.
 


Z kolei zamek Wysoki kupili w 1599r Stadniccy, którzy w przeciągu dwóch lat sprzedali swoją własność Skotnickim.
 
 
 
Ci przebudowali część mieszkalną zamku górnego oraz powiększyli bramę wjazdową.
 

 

 
 
 
 
 
 
CIEKAWOSTKA
 
 
Na początku XVIIw zamek Kamieniec należał do dwóch rodzin : Skotnickich, zajmujących wyższą część oraz do posiadaczy niższej jego części- Firlejów. Między nimi wybuchł spór, którego główną przyczyną była spływająca podczas deszczu z dachu zamku wyższego woda zalewając Firlejom dziedziniec.
 

Jakby tego było mało narastały konflikty w związku z korzystaniem ze studni, kaplicy oraz muru. Spór między Janem Skotnickim a Piotrem Firlejem załagodził dopiero ślub ich dzieci z 1630r. Historia tego sporu przyczyniła się do powstania „Zemsty”.
 

 
 
 
Otóż kiedy w 1828r hrabia Aleksander Fredro pojął za żonę Zofię Jabłonowską ta wniosła zamek w posagu i tym sposobem pisarz stał się jego właścicielem. Rok później podczas przeglądania zamkowego archiwum w jego ręce trafiły dokumenty z procesu wspomnianych wcześniej dwóch rodzin. Obecnie ruiny ponownie są podzielone, gdyż jedna część należy do Korczyna, a druga do Odrzykonia i tylko część dawnej warowni udostępniona jest do zwiedzania.
 

 
 
 
Wraz ze ślubem Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką zamek miał znów jednego właściciela, który przystąpił do przebudowy swojej siedziby. Niestety, podczas Potopu Szwedzkiego rezydencja została zniszczona i po jego zakończeniu odbudowano tylko wnętrza, bo w 1702r drugie nieszczęście spotkało i tak zniszczoną budowlę- najazd wojsk szwedzkich, który zniszczył ją ostatecznie.
 

Ruinę jaka pozostała po dawnej warowni odziedziczyła w 1730r rodzina Scipio del Campo, a po niej byli: Kalinowscy, Braniccy i Jabłonowscy. Kiedy w 1796r wichura zniszczyła dach górnej części zamku- hrabia Józef Jabłonowski zamieszkał we dworku w Krościenku Wyżnym. Pięć lat później zamek Kamieniec trafił do rodziny Potockich.
 

 
CIEKAWOSTKA

W 1831r w zamku zamieszkał Jan Machnik- urzędnik z Dukli, który zmienił nazwisko na Machnicki, gdyż wg niego było ono bardziej szlacheckie. Mówiono, że był obłąkany, a jego załamanie psychiczne pogłębiło się po upadku powstania listopadowego.
 

 
Wtedy ruiny zamku Kamieniec stały się jego domem, a właściwie czymś w rodzaju państewka, którego królem się mianował.
 

Posiadał nawet wymyślone przez siebie wojsko, wydawał rozporządzenia a latem, przystrojony w wieniec z róż lub z naręczem kwiecia, wędrował po ruinach.
 

 
Mimo obłędu zgromadził wiele pamiątek, monet oraz pozostałości zniszczonych sprzętów. Zmarł w 1842r. Sewerynowi Goszczyńskiemu posłużył on za pierwowzór głównego bohatera książki pt. „Król zamczyska”.
 

 

 
 
 
W połowie XIXw ruiny zamku ponownie podzielono: część zachodnia z zamkiem górnym trafiła do rodziny Starowieyskich, z kolei wschodnia z zamkiem średnim przypadła Szeptyckim. Taki stan utrzymywał się do końca II wojny światowej.

CIEKAWOSTKA

Na zamku górnym, w 1894r, w setną rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej, mieszkańcy Odrzykonia ufundowali pomnik Tadeusza Kościuszki. Stoi tam do dziś.
 

Warownia i tak już zniszczona ulegała dalszemu upadkowi i w 1904r podjęto próby ratowania jej poprzez zabezpieczenia sypiących się murów.
 

 
Kolejne prace wykonano w 1974r, ale wówczas zawaliła się baszta po wschodniej stronie. W 1995r wyremontowano dwa pomieszczenia dawnego zamku średniego i utworzono w nich muzeum.
 

 
To, co dziś możemy oglądać to część: murów obwodowych zamku średniego i górnego jak też portal. Po dawnych czasach pozostał również jego wspomniany wcześniej podział, lecz nie pomiędzy dwie rodziny, a między gminę Korczyna oraz Wojaszówkę.

 
 
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu
 
 
 

Galeria