dwór w Kowalskiem

 
Przy drodze wiodącej ze Strzelina do Przerzeczyna Zdroju leży wieś Kowalskie wspomniana jako Chowalowo w 1204r. W XIVw widniała jako Smedisdorff, a przed II wojną światową- Schmitzdorf.
 

Najwcześniej wymienionymi jej posiadaczami byli w pierwszej połowie XVw trzej braci Panwitz, którzy sprzedali ją w 1449r Ruprechtowi Czessche. Kolejni od 1715r byli von Studnitz’owie, w których rękach Kowalskie było do lat 30tych XXw. Jako ostatnią z rodu wymieniono panią Eleonore von Studnitz- córkę Hermanna i Eleonore von Studnitz. W 1930r właścicielka powierzyła nadzór nad gospodarstwem inspektorowi i jako pierwszego odnotowano Karla Wabnitz’a. Następnie jej pełnomocnikiem został Oskar von Stegmann będący właścicielem dóbr w Stachowie, który w 1937r powiększył je o Kowalskie. Był więc ostatnim przedwojennym właścicielem majątku.
 

W XVIIIw wymieniono tamtejszy folwark, a na początku kolejnego stulecia prócz młyna również dwór. W przeważającej części mieszkańcy wsi byli ewangelikami i podobnie jak katolicy uczęszczali do swoich świątyń w Prusach. W XIXw wieś powiększyła się o kolejny młyn i gorzelnię. W pobliżu znajdował się również kamieniołom bazaltu.
 
 
Nieistniejący już dwór w Kowalskiem był budowlą barokową powstałą w XVIIIw podobno dzięki von Studnitz’om. II wojnę światową przetrwał najwidoczniej w dobrym stanie skoro po jej zakończeniu, kiedy majątek znacjonalizowano, został razem z folwarkiem oddany w zarząd PGR. Kiedy spłonął w 1968r nie podjęto się jego odbudowy tylko go rozebrano. Dziś pozostała po nim fotografia udostępniona dzięki Fotopolska.eu, a po dawnym folwarku niszczejące zabudowania oraz zarośnięty dawny park.