W zamierzchłych, średniowiecznych czasach młoda i piękna Dorotka mimo, że kochała przystojnego rycerza, została wydana za mąż za starego, ale zamożnego Szafrańca. Pewnego dnia zakochany rycerz w przebraniu lutnisty przybył na zamek. Ponieważ dziewczyna lubiła słuchać muzykę, stary mąż wpuścił go do komnat małżonki, a sam wybrał się na polowanie. Jak to zwykle bywa wrócił niespodziewanie szybciej, zastał młodą żonę z rycerzem i nie zajmowali się oni bynajmniej słuchaniem muzyki.
Wściekły, zdradzony Szafraniec polecił, by rycerza rozciągnąć końmi, a niewierną żonę wtrącił do lochu głodowego. Dorotka przeżyła tam jednak swego męża i nie umarła z głodu dzięki wiernemu psiakowi, który przez szczelinę w murze dzielił się z nią swoim jedzeniem. Po śmierci męża została wypuszczona z lochu, a zamek, w którym mieszkała nazwała ku czci swego najwierniejszego przyjaciela
Oczywiście mowa o zamku w Pieskowej Skale będącej częścią wsi Sułoszowa leżącej między Ojcowem a Olkuszem.
Warownię postawił na początku XIVw Kazimierz III Wielki.
Znajduje się ona na Szlaku Orlich Gniazd. Składała się z dwóch części: dolnej i górnej, która nie zachowała się (wzniesiona była na niedostępnej skale zwanej „Dorotką”).
Od 1377r do 1608r zamek Pieskowa Skała był siedzibą rodu Szafrańców. Niektórzy z tego rodu traktowali go jako miejsce wypadu na kupców, którzy przejeżdżali traktem łączącym Kraków ze Śląskiem. Nawet jeden- prawnuk pierwszego właściciela został za to ścięty na Wawelu.
Gotycki zamek został przekształcony w renesansową rezydencję latach 1542- 1587, a w XVIIw dobudowano do niego system fortyfikacji. Powstały krużganki, loggia, maszkarony, herby oraz włoski ogród, a we wnętrzach postawiono kominki. Po śmierci ostatniego z rodu Szafrańców- Jędrzeja, który nie pozostawił męskiego potomka-rezydencja zmieniała właścicieli.
W 1640r na zamku zapanował Michał Zebrzydowski i nie tylko rozbudował swoją siedzibę, ale stworzył istniejące do dziś przedgrodzie otoczone murami i bastionami. Do bramy wiódł most zwodzony nad fosą. Stał się on największym ośrodkiem kulturalnym oraz schronieniem dla innowierców, bo Szafrańcowie przeszli na kalwinizm.
Pieskową warownię przez lata dotykały nieszczęścia: podczas Potopu Szwedzkiego została zniszczona, w 1702r ponownie najechana i ponownie zniszczona przez Szwedów, natomiast w 1718r uległa pożarowi. Stając się siedzibą rodu Wielkopolskich została odbudowana w 1768r. Dwadzieścia lat później zamek odwiedził król Stanisław August. Po śmierci Hieronima Wielkopolskiego na początku XIXw został opuszczony, bo jego żona przeniosła się do Warszawy.
W 1842r hrabia Jan Mieroszewski stał się panem na Pieskowej Skale, a będąc znanym krakowskim kolekcjonerem przechowywał tam swoją bibliotekę. Kolejny pożar z 1850r zniszczył najstarszą część budowli- zamek wysoki znajdujący się na Skale Dorotki. Nie zdążono go jeszcze wyremontować, gdy podczas Powstania Styczniowego będąc schronieniem powstańców w wyniku rosyjskiego ostrzału wybuchł następny pożar, który zniszczył wyposażenie wnętrz.
W latach 80tych XIXw kolejny z Mieroszewskich- Sobiesław- prowadził prace remontowe, które nadały Pieskowej Skale neogotycki wygląd. Jego syn roztrwonił jednak rodzinny majątek i sprzedał zamek. Nowy właściciel prędko pozbył się własności, którą nabył dr Stefan Chmurski- ostatni, prywatny właściciel zamku Pieskowa. U stóp warowni pobudował wille, czym chciał nadać wsi charakter letniskowy. Niestety- zadłużony obiekt trafił na licytację.
Z końcem XIXw Mieroszewscy sprzedali zamek, ale nowy właściciel nie potrafił utrzymać tak dużej i drogiej rezydencji.
By nie uległ zniszczeniu powstała Spółka Akcyjna- „Towarzystwo Akcyjne Pieskowa Skała”- stworzona specjalnie dla ratowania rezydencji, która ostatecznie wykupiła go i stworzyła w nim ekskluzywny pensjonat.
Akcjonariusze pochodzili z kilku wpływowych warszawskich rodzin, a to, że zamek był bardziej związany z Warszawą a nie z Krakowem spowodowane było sytuacją polityczną powstałą po wojnach napoleońskich.
Pieskowa Skała wraz z Doliną Prądnika należała do Królestwa Kongresowego i stała się popularnym miejscem pobytu turystycznego mieszkańców Warszawy oraz Zaboru Rosyjskiego. Zamek był pensjonatem w latach 1903- 1939. Podczas okupacji niemieckiej niektóre pomieszczenia hotelowe pełniły funkcję sierocińca.
Po II wojnie światowej został znacjonalizowany i przekazany Ministerstwu Rolnictwa, a w 1950r Ministerstwu Kultury i Sztuki.
Dopiero wówczas zaczęto prowadzić zakrojone na szeroką skalę prace remontowe.
Odsłonięto wtedy elementy renesansowej architektury i dekoracji, zrekonstruowano XVI-wieczny dziedziniec arkadowy.
Do zamku przylega park krajobrazowy ze stojącą wapienną skałą zwaną Maczugą Herkulesa.
W 1970r otwarto na zamku wystawę, na której eksponowano część wawelskich skarbów funkcjonującą do 1994r. Po remoncie przeprowadzonym w latach 1994-2004, w roku 2005 udostępniono nową ekspozycję, która mieści się na obu piętrach zamku.
Zamek Pieskowa Skała jest często pojawiającym się obiektem w serialach „Janosik”, „Stawka większa niż życie” i „Podróż za jeden uśmiech”. Ponadto wykorzystano go w filmie „Ogniem i mieczem”, w sztuce teatralnej „Szkoła żon” oraz w komedii romantycznej „Nie kłam kochanie”.
WIRTUALNA WYCIECZKA: http://www.qtvr-poland.com/panoramas/506.html
Archiwalne zdjęcie dodano dzieki Fotopolska.eu