browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

pałac w Staniszowie Górnym

Staniszów
 
Pałac w Staniszowie Górnym przyciąga położeniem, luksusem i widokiem jaki ukazuje się naszym oczom, gdy siądziemy na tarasie. W dali, między drzewami widać Śnieżkę i zarysy obserwatorium. Został uznany za Pomnik Historii Prezydenta RP pod nazwą „Pałace i parki krajobrazowe Kotliny Jeleniogórskiej”.
 
Palac_93386_Fotopolska-Eu
staniszów
 
 
 
 
 
 
 
 
 

W niewielkiej odległości, na południe od Jeleniej Góry leży Staniszów– miejscowość pierwszy raz wspomniana w dokumentach w 1305r jako Stansdorf. Wśród późniejszych nazw odnotowano: Stonsdorf (od 1395 aż do 1945r), Łącznikowo po II wojnie światowej oraz obecną od 1948r.
 

 
Odnośnie pierwszej powojennej nazwy miejscowości, to podobno ma ona związek z nazwą Pułku Łączności, który zabezpieczał wówczas wieś.
 
staniszów
 
 
 
 
 
 
 
 
W tej dość rozciągniętej mieścinie trafiłam na kilka ciekawych perełek: Pałac Górny, Pałac Dolny zwany Pałacem na Wodzie, dwór w dawnym Staniszowie Średnim oraz sztuczne ruiny zamku Henryka. Zadbany i popularny wśród turystów Staniszów był uważany do II wojny światowej za najpiękniejszą wieś Kotliny Jeleniogórskiej.
 

 
 
Najwcześniej wspomnianym jej właścicielem był Heinrich Runge, który sprzedał ją w 1367r Heinrichowi Stange. Wkrótce została podzielona na trzy majątki i tym sposobem powstał: Staniszów Górny, Dolny oraz Średni. Odnośnie właścicieli poszczególnych części, to przypuszcza się, że do XVIIw były one w rękach rodziny von Stange und Stonsdorf.


W 1620r Staniszów Dolny i Średni trafił do Heinricha von Reibnitz’a, którego spadkobierca spieniężył majątek Średni pochodzącemu z Pilchowic Abrahamowi von Debschütz’owi. Z kolei ten z dolnej części kupił w 1707r Bernhard von Mohrenthal z Pieszyc. Majątek w Staniszowie Górnym należał do rodu von Kottwitz.

 
 
W 1718r Johann Leopold von Reibnitz nabył dobra w Staniszowie Górnym, a w niedługim czasie- w 1736r odkupił od rodziny von Debschütz posiadłość w Staniszowie Średnim.
 

 
 
 
 
Końcem końców wszystkie trzy majątki znalazły się w rękach tej rodziny, ale nie na długo, bo już 1760r kupił je Bernhard von Schmettau. Jego córka Friederike wychodząc w 1784r za księcia Heinricha XXXVIII von Reuss’a wniosła Staniszów w wianie. Tym oto sposobem był on w posiadaniu tej rodziny do czasów II wojny światowej.
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dla księcia Heinricha XXXVIII von Reuss w latach 1784-1787 postawiono pałac w majątku Górnym, bądź też przebudowano wcześniejszy barokowy pałacyk, bo i do takiej informacji dotarłam. Podobno pierwszą budowlą w tej części wsi był obronny dwór datowany na XVIw.
 

Przy rezydencji założono w 1790r spory, bo prawie 200-hektarowy park ze stawami. Podczas spacerów można było odwiedzić sztuczne ruiny zamku, pustelnię, wieżę widokową Bismarcka, sztuczną grotę oraz oranżerię.
 

 
 
 
 
 
Nad projektem czuwał architekt Józef Lenn. Kolejne prace wykonano w 1887r i wówczas zyskał on parterową przybudówkę.
 

 
 
 
 
 
 
Pałac w Staniszowie Górnym składa się z dwóch skrzydeł posiadających dwie kondygnacje tworzące plan litery C.
Do głównego wejścia prowadzą schodki, a zdobi je kartusz herbowy rodziny von Reuss.
 


Od strony ogrodu znajduje się fontanna, a odpocząć można na ławeczkach.
 
 
 
 
Z tej strony pałacu można w oddali zobaczyć nawet Śnieżkę. W sąsiedztwie pałacu znalazły się również zabudowania gospodarcze oraz oficyna będąca niegdyś „Domem Kawalera”.
 

CIEKAWOSTKA

W 1816r w tamte strony wybrała się księżna Izabela Czartoryska- żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego. Odwiedziła nie tylko dobra w Staniszowie, ale również te w Bukowcu. Podobno porównywała tamtejsze założenia pałacowo- parkowe z tymi, które sama urządziła.
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Po II wojnie światowej majątek znacjonalizowano, a w pałacu i pobliskich zabudowaniach do lat 90tych XXw działało m.in. prewentorium gruźlicze dla dzieci, pogotowie opiekuńcze, Rolniczy Zakład Doświadczalny oraz straż pożarna.
 

Potem pałac został opuszczony i bez gospodarza zaczął podupadać. Zapewne podzieliłby losy wielu zniszczonych dolnośląskich budowli, gdyby nie znalazł się prywatny inwestor, który w 2001r rozpoczął prace nad przywróceniem mu dawnego blasku.
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dziś mieści się w nim hotel i restauracja, a w dawnych zabudowaniach folwarcznych działa SPA. W pałacu odbywa się również festiwal „Muzykalia Staniszowskie” i tam też można odwiedzić mini galerię.
 

 

Pałac w Staniszowie z lotu ptaka:
http://www.polskazdrona.pl/palac-staniszow-59.html
 
 
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu, a akwarelę pałacu wykonał Andrzej Woźniak.
 

Galeria


One Response to pałac w Staniszowie Górnym

  1. Mateusz

    Bardzo fajny artykuł oraz galeria 🙂 Polecam zobaczyć pałac w Staniszowie z lotu ptaka. http://www.karpacz.net/pano/palac-staniszow1/

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

45 − = 39