Za Wrocławiem, między Oleśnicą a Kępnem leży Syców– miasto założone w XIVw będące do 1945r Wolnym Państwem Stanowym, gdzie najdłużej panowała książęca dynastia von Biron.
Nazwa miejscowości pochodzi od słowa Syc: może oznaczać własność Syca i być również zdrobnieniem od Sylwestra, a może też pochodzić od słowa oznaczającego „skąpiec”. Prawa miejskie posiadał już w 1312r.
Syców przechodził z Księstwa Wrocławskiego do Głogowskiego i Oleśnickiego, by następnie trafić pod panowanie czeskie, gdzie w 1489r wydzielony został jako Wolne Miasto Stanowe nadane początkowo rodowi Haugwitz.
Dość często zmieniali się właściciele tamtejszych dóbr i warto wspomnieć o kilku: o rodzinie Maltzan, która kupiła majątek w 1529r, a której kłopoty finansowe zmusiły do oddania w zastaw von Zeidlitzowi, a później von Kurzbachowi, by ostatecznie sprzedać je w 1571r von Braunowi.
W latach 1585- 1734r był w rękach rodu von Dohn, po którym nastał ród von Biron i jego przedstawiciele byli ostatnimi właścicielami Sycowa do 1945r.
Miasto posiadało przez wieki trzy zamki, z których pierwszy wspomniano już w 1283r. Była to budowla drewniana należąca do oleśnickiego księcia Konrada. W XIVw na jej miejscu postawiono drewniany zamek służący z końcem XVw jako siedziba wolnych panów stanowych.
Gdy panami została rodzina von Dohna, w miejscu starej warowni, w latach 1594- 1608 Abraham von Dohn wzniósł nowy zamek w stylu manierystycznym. Był to drugi zamek, którego nie ominęły pożary: pierwszy wyrządził szkody w 1721r, a kolejny z 1813r doszczętnie go strawił.
Następny właściciel majątku- rodzina von Biron w 1853r rozpoczęła budowę nowej rodzinnej rezydencji: piękniejszej i większej niż poprzednia. Był to tzw. trzeci zamek. Efektem trwającej w kilku etapach budowy rozpoczętej przez Calixta von Birona było powstanie ogromnego neogotyckiego pałacu.
Najpierw stanęła czworokątna budowla z umieszczonymi w rogach wieżami. Dobudowano do niej budynek gospodarczy i tym sposobem pomiędzy nim a zamkiem stworzono dziedziniec. W 1894r postawiono bramę wjazdową do rezydencji służącą książęcemu nadleśnictwu i mieszczącą salę modlitewną.
W wyniku ostatniego etapu prac rozpoczętych w 1906r pałac powiększono o klasycystyczną nową część, przy której utworzono oranżerię.
Właścicielom nie było dane cieszyć się nim długo, bo latem 1939r pałacowe komnaty stały się siedzibą niemieckiej jednostki wojskowej zajmującej się logistyką. W 1943r urzędowały tam berlińskie ministerstwa, a z końcem wojny zajęło je ponownie wojsko niemieckie.
Kiedy na początku 1945r do miasta wkroczyła Armia Czerwona posiadłość Bironów splądrowano i podpalono. Czego nie rozszabrowało wojsko, rozgrabiła ludność. Bezpowrotnie przepadła kolekcja obrazów, porcelana, książki tworzące bezcenny zbiór biblioteczny oraz wiele rzeczy zdobiących pałacowe wnętrza.
CIEKAWOSTKA
Ściany rezydencji zdobiły gobeliny oraz portrety członków rodu, a w pokojach znajdowały się ich posągi oraz liczne wazy sprowadzone z Azji. Niektóre salony miały ściany wyłożone jedwabiem, podłogi wyścielane orientalnymi dywanami, a meble pochodziły nie tylko z Niemiec, ale też z Włoch a nawet z Chin.
Stoły zdobiła przepiękna porcelana, weneckie szkło oraz sztućce z Danii i Rosji. Sycowska rezydencja mogła pochwalić się 58 zegarami, które raz w tygodniu ustawiał i nakręcał zegarmistrz.
Po zakończeniu II wojny światowej istniał plan odbudowy spalonego pałacu, ale w końcu uznano, że zostanie on rozebrany, czego dokonano tego w latach 50tych XXw, mimo że przetrwały prawie wszystkie mury obwodowe budowli.
Nic nie tłumaczy tej sytuacji zwłaszcza, że przeczytałam: „Gdyby pałac przetrwał do naszych czasów, prawdopodobnie obecnie byłyby ogromne problemy z prawidłowym zagospodarowaniem tak dużego budynku w stosunkowo niewielkim mieście.”
Po nieistniejącej dziś rezydencji w Sycowie pozostał park a w nim mauzoleum Bironów zaprojektowane przez Wilhelma Rheniusa oraz rzeźby w centrum miasta jak też stare fotografie, bo w miejscu pałacu utworzono skwer.
Archiwalne zdjęcia udostępniono dzięki Fotopolska.eu