browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

pałac w Przemyślu-Bakończycach

p.b
 
Będąc w Przemyślu warto pojechać do Bakończyc-dzielnicy Przemyśla, gdzie można zobaczyć odnowiony pałac Lubomirskich. Bakończyce były niegdyś osobną miejscowością, o której pierwszy raz wspomniano pod koniec XIVw kiedy starosta węgierski zarządzający tamtymi terenami założył właśnie tam zwierzyniec.

p.b
 
 
 
 
 
 
 
 
Po przyłączeniu ziem do Polski, w miejscu zwierzyńca stanął folwark oraz dwór obronny. Miejscowość nie potrafiła jednak rozwijać się, gdyż XVIIw to czas najazdów Kozaków, Tatarów, Szwedów oraz Siedmiogrodzian.

dsc_0581

W kolejnym wieku ówczesny starosta przemyski uczynił z Bakończyc letnią rezydencję, jednak po I rozbiorze Polski z 1778r trafiły one do zaboru austriackiego. Wtedy majątek kupił wojewoda bełski Ignacy Cetner, którego rodzina w krótkim czasie otrzymała tytuł hrabiowski podnosząc swój status. Wojewoda mieszkał wprawdzie w Krakowcu, ale Bakończyce dał córce. Anna nie posiadała potomstwa więc ojciec zapisał je ostatecznie bratankom i w 1814r dobra trafiły do jednego z nich-Andrzeja.

dsc_0587
 
Andrzej Cetner niespecjalnie dbał o rozbudowę dworu, za to cały wysiłek skupił na ogrodzie dworskim czyniąc zeń wspaniałe miejsce. Również i on nie pozostawił dziedzica więc wszystko odziedziczyła bratanica- hrabina Eleonora Mniszkowa. Swoje dobra doglądała rzadko mając siedzibę w Wiśniowcu. Podobnie też żaden z jej dwóch synów nie kwapił się zarządzaniem majątkiem, więc sprzedawszy wszystko w 1854r Konstantemu Czartoryskiemu wyjechali za granicę, by tam rozwijać swoje artystyczne zainteresowania.

dsc_0604
 
 
 
 

W 1868r majątek od Czartoryskiego kupił Hieronim Lubomirski, który w 1875r pojął za żonę Felicję z Markiewiczów. Młodzi nie mieszkali na stałe w bakończyckim dworze, ale często tam bywali i podczas jednej z takich wizyt w 1882r przyszedł na świat ich syn Jerzy Ignacy Lubomirski.

CIEKAWOSTKA

1
 
Lubomirscy to małopolski ród wywodzący się z Lubomierza, od którego nazwy pochodzi jego nazwisko i o którym pierwsze wzmianki pochodzą z końca XIVw. Herbem rodu była Drużyna. Średniozamożna, szlachecka rodzina znana była w Rzeczpospolitej już w XVIw dzięki Stanisławowi Lubomirskiemu posiadającemu majątki niedaleko Wieliczki. Tam też jego syn został nie tylko burgrabim krakowskim, ale otrzymał stanowisko żupana zawiadując żupami solnymi powierzonymi przez Stefana Batorego. Z czasem został pierwszym z rodu senatorem. Kupił Wiśnicz, gdzie w 1523r od Karola V otrzymał tytuł „hrabiego na Wiśniczu”, a następnie zmienił nazwę herbu na „Szreniawa bez krzyża”.

DSC_0570
 
 

Kolejny z Lubomirskich- Stanisław będący wojewodą ruskim, krakowskim oraz podczaszym koronnym otrzymał od cesarza Ferdynanda dziedziczny tytuł księcia Świętego Cesarstwa Rzymskiego(S.I.R.). Dowodził obroną Chocimia w 1621r.

2
Powiększające się majątki i koligacje z najznamienitszymi wówczas rodami uczyniły Lubomirskich potężnym, liczącym się rodem. Stali się obywatelami Europy, posiadając rezydencje w Paryżu, Wiedniu, Anglii, Dreźnie, we Włoszech oraz w Szwajcarii. Wspomniany przy okazji zamku w Łańcucie Stanisław Lubomirski pojął za żonę sławną Elżbietę Czartoryską był wyróżniającą się postacią rodu.DSC_0605
 
 
 
 
 
 
 
W czasie zaborów Lubomirscy mimo, że nie piastowali już najważniejszych państwowych stanowisk to nadal liczyli się w państwie. I wojna światowa pozbawiła ich wielu majątków, a II zrujnowała większość rodowych własności. Rodowi temu przyświecały dwie dewizy „Nil conscinere sibi” i „Patriam versus” czyli: „Miej czyste sumienie” oraz „Zwróceni ku Ojczyźnie”.

dsc_0591

Rok 1885r to czas rozpoczęcia budowy pałacu w Bakończycach i prace powierzono krakowskiemu architektowi Maksymilianowi Nitschowi. W przeciągu dwóch lat na planie prostokąta powstała dwukondygnacyjna,eklektyczna budowla posiadająca prawie trzydzieści pomieszczeń. Zdobiły ją ryzality, baszty, taras i wieża ozdobiona glorietą- idealne miejsce widokowe. Ze względu na brak dalszych środków prace wykończeniowe wewnątrz zostały wstrzymane.dsc_0571
Całość otaczał park ze stawem, na którym do dziś znajduje się niewielka wysepka. Przy rezydencji nie zabrakło folwarku, był też browar oraz liczne oficyny.
 
Po śmierci Hieronima Lubomirskiego majątek w Bakończycach w 1909r stał się własnością jego córki Karoliny, której brat – Jerzy Lubomirski- nigdy nie zamieszkał w Bakończycach ale osiadł w Charzewicach.
dsc_03399
 
CIEKAWOSTKA
 
Karolina Lubomirska była urodziwą kobietą. Nie założyła rodziny ale słynęła z działalności charytatywnej. Dostarczała żywność do dwóch ochronek, którymi się opiekowała. Pełniła funkcję honorowego prezesa Caritas i znana była z działalności w komitecie pomagającym uchodźcom w 1939r.dsc_0580
 
 

Czas I wojny światowej przyniósł pożar pałacu, w wyniku którego zniszczony został dach. Lubomirscy wojenną zawieruchę spędzili w Wiedniu. Po jej zakończeniu zastali zniszczone rodowe majątki, a brak środków sprawił, że pałac nie dość, że nie został odremontowany, to nigdy nie stał się takim jakim planowali go uczynić. W niedługim czasie wybuchła kolejna wojna i księżna znalazła schronienie u brata, gdzie w 1940r dokonała żywota. Pochowano ją w klasztorze w Rozwadowie.

dsc_0584dsc_0595dsc_0597

Bakończyce podczas II wojny światowej zajęło najpierw wojsko rosyjskie, a następnie niemieckie. Po zakończeniu wojny pałac przystosowano pod działalność szkolną: najpierw był siedzibą Techniku Rolniczego, a od 2001r w części pomieszczeń działała Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Od 2006r jest siedzibą Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej. W spichlerzu znajduje się biblioteka, a budynki na terenie parku mieszczą wydziały uczelni. Park jest dostępny, a prowadząca do niego neogotycka brama wjazdowa została odnowiona.

dsc_0609

dsc_0610
Archiwalne zdjęcie dodano dzięki Fotopolska.eu

Galeria


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

36 − = 32