Mikułowa leży przy głównej drodze z Lubania do Radomierzyc i niewiele wiadomości można znaleźć o wsi, której historia sięga XIIIw. Wśród nazw były: Nickelsdorf, Nikolausdorf oraz po II wojnie światowej Mikołajów i Nikorsk.
Na tamte ziemie już na przełomie XI i XIIw zaczęli przybywać kolonialiści z Niemiec. W XIV i XVw istniała Mikułowa Dolna i Górna, które były własnością mieszczan ze Zgorzelca. Spadkobiercy z końcem XVw sprzedali Mikułowę Dolną szpitalowi św.Ducha ze Zgorzelca. Wśród właścicieli majątku w Mikułowej Górnej odnotowano Macieja von Salza.
Wieś pod koniec XVIII stulecia posiadała szkołę oraz 2 młyny wodne i piekarnię. Znajdował się tam też Urząd Celny mający siedzibę w budynku usytuowanym na skrzyżowaniu dróg z Mikołowa do Zgorzelca, gdzie obsługiwano przekraczających granicę austro-węgierską. Zajęciem ówczesnych mieszkańców było głównie tkactwo oraz wydobywanie torfu. W następnym wieku we wsi zaczęła działać kolej, poczta oraz restauracja. Początek XXw to czas rozpoczęcia działania karczmy posiadającej salę widowiskową, kolejnej restauracji oraz mleczarni.
W 1865r nieopodal wsi poprowadzono kolej ze Zgorzelca do Lubania i z czasem we wsi powstała stacja. Modernizacja kolei z lat 30tych XXw miała związek z jej elektryfikacja, którą zniszczyli niestety „wyzwoliciele sowieccy”. Kiedy wieś ponownie zelektryfikowano, w 1960r oddano do eksploatacji rozdzielnię elektroenergetyczną pracującą na 400kV napięcia będącą wówczas jedyną taką rozdzielnią w Polsce. Stację kolejową zamknięto w 2000r i rok później pełniła jedynie funkcję stacji ładunkowej. Z końcem 2011r, dzięki połączeniu kolejowemu z Jeleniej Góry do Zgorzelca przez Lubań, przywrócono w Mikułowej ruch pasażerski.
Najciekawszym dla mnie budynkiem Mikołajowej jest pałac datowany najprawdopodobniej na koniec XVIIIw podobnie jak sąsiadujące z nim zabudowania folwarczne: budynek mieszkalny z sygnaturką oraz stojący po sąsiedzku spichlerz. Niestety, nic nie wiadomo o jego fundatorze podobnie zresztą jak o jego historii. Dwukondygnacyjna budowla na planie czworoboku zyskała swój eklektyczny wygląd zapewne w 1886r. Posiada narożną wieżę, mansardowy dach z uroczymi lukarnami. Pałacyk stoi w parku, który dawno zapomniał czasy świetności podobnie jak zabudowania, gdzie oprócz wcześniej wymienionych znajdują się: lodownia, kuźnia, kotłownia i kilka budynków gospodarczych.
Po zakończeniu II wojny światowej pałac i folwark trafiły pod zarząd PGR, a do Mikułowej przybyli wysiedleńcy z Kresów. Nie dbano szczególnie o stan otrzymanych zabudowań, które z czasem zaczęły niszczeć.
W międzyczasie ukradziona została pałacowa brama wjazdowa oraz fontanna, po której pozostała jedynie podstawa.
Z czasem zlikwidowano gospodarstwo rolne i pałacyk stał się własnością Agencji Nieruchomości Rolnych, która w 2013r sprzedała założenie pałacowe prywatnej osobie.
Nowy właściciel ma już plan i oby jak najprędzej się ziścił się.
Archiwalne zdjęcie pozwoliłam sobie udostępnić ze strony: http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/775/Mikulowa/
