browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek w Chrzelicach

chrzelice
 
Chrzelice – wieś na Opolszczyźnie, niedaleko Mosznej, datowana na schyłek XIIIw.
 
chrzelice
 
Najwcześniejsze wspomnienie jej jako Chrzelicz pochodzi z 1316r. W XIXw otrzymała niemiecką nazwę Schelitz lub Chrzelitze, które naprzemiennie obowiązywały do końca II wojny światowej.
 
 
DSC_0582
Zamek w Chrzelicach to dziś już tylko ruina. Postawili go na niewielkim wzniesieniu Joanici na przełomie XII i XIIIw jako drewniane grodzisko. W 1316r w miejscu obecnego zamku znajdowała się twierdza obronna, którą dowodzili rycerze Bolesława I.

460259
Podania mówią, że w połowie XIIIw zamek był gruntownie przebudowany za sprawą wskazówek Templariuszy stając się jednym z najsilniejszych obiektów obronnych na tym terenie. To właśnie dzięki tym rycerzom obrósł w legendy o skarbach ukrytych w podziemiach. Zamek zbudowany był z cegły, wspierały go przypory i otoczony był nawodnioną fosą. Posiadał dwa narożne budynki mieszkalne pomiędzy którymi mieściła się brama. W zachodniej części dziedzińca okrągła wieża.

293973

W XIVw miejscowość była własnością książąt niemodlińskich, którzy najprawdopodobniej byli fundatorami murowanego gotyckiego zamku. Podczas najazdów husyckich z lat 1428- 1434 warownia została zniszczona, a rabusie nie dość, że ją rozkradli, to podobno przez jakiś czas mieli tam swoją siedzibę i dopiero książę opolski położył kres ich działalności. Zamek został zbrojnie zajęty i wówczas zniszczeniu uległy mury oraz wieża.

Zamek Chrzelice
Po bezpotomnej śmierci ostatniego przedstawiciela opolsko- raciborskiej linii Piastów, w 1532r zamek przejął król czeski, a po roku jako zastaw stał się on własnością margrabiego brandenburskiego Jerzego Hohenzollerna. Kolejnym właścicielem była królowa węgierska, a w 1543r został wydzierżawiony rodzinie von Posadowsky. Od 1578r dzierżawił go Jerzy IV Prószkowski, którego syn planował przebudować zamek, ale plany pokrzyżowała wojna 30stoletnia. W połowie XVIIw przekształcono go ze średniowiecznej warowni w czteroskrzydłowy barokowy pałac tracąc cechy obronne.
DSC_0583
DSC_0587
 
W 1769r zginął w pojedynku hrabia Leopold Prószkowski, a że nie posiadał potomka zamek stał się własnością księcia von Dietrichsteina, który w 1783r sprzedał go wraz z okolicznymi wsiami królowi pruskiemu Fryderykowi Hohenzollern’owi. W posiadaniu tej rodziny był do końca I wojny światowej.
DSC_0603
 
 
 
 
Rok 1816 przyniósł nowego dzierżawcę- Gottlieba Eduarda Helle, który podjął się remontu podupadającej rezydencji. Rozebrano południowe skrzydło grożące zawaleniem, osuszono otaczające rezydencję bagna, na których miejscu założono park. Rodzina Helle dzierżawiła to miejsce do 1920r.

365763
 
W latach 1921- 1938 zamek stał się własnością Pruskiej Izby Skarbowej. Do 1943r działało tam przedszkole, a następnie urzędował w nim sztab wojsk niemieckich. W latach 1944- 45 część zamku przystosowano na lazaret. Pod koniec wojny do maja 1945r na zamku oraz w pobliskiej gospodzie mieścił się sztab łączności wojsk radzieckich.

DSC_0585
 
CIEKAWOSTKA:

Z pobytem żołnierzy armii niemieckiej i radzieckiej związana jest niewyjaśniona do dziś tajemnica.
Podobno w 1944r na dziedziniec zamku podjechało kilka aut ciężarowych. Niemcy przywieźli tam kilkanaście zamkniętych skrzyń, które mieściły zdeponowane obrazy Narodowego Muzeum w Berlinie. Wybrano ten zamek, bo znajdował się on na tzw. Liście Grundmana ( niemieckiego konserwatora zabytków) i sądzono, ze tam będą one bezpieczne. Nic nie wiadomo o ich wywiezieniu stamtąd przez ewakuującą się armię niemiecką. Jeżeli były wcześniej załadowane na ciężarówki, to pewne jest, że utknęły one podczas blokady na drodze między Chrzelicami a Łącznikiem, gdy tereny te zostały opanowane przez wojska radzieckie. Skrzynie zniknęły wraz z odchodzącymi wojskami radzieckimi.

DSC_0586
DSC_0596II wojnę światową zamek przetrwał bez większych szkód i gdy Chrzelice opuściły wojska radzieckie ograbiony obiekt przekazano Nadleśnictwu Prószków.
W 1946r w części wnętrz zamku urządzono mieszkania i taki stan istniał do lat 60tych XXw.
 
Opuszczony i niezamieszkały obiekt zaczął popadać w ruinę.
 
Podczas burzy z 1977r zawaliła się część dachów i stropów, a w niespełna 10 lat później runęła zewnętrzna uszkodzona część skrzydła. Nikt nie zabezpieczył ani nie konserwował zabytku.
 
W 2006r nadleśnictwo sprzedało zrujnowany zamek prywatnemu inwestorowi z Opola.
W zdewastowanym byłym zamku nie zachowało się zbyt wiele detali architektonicznych. Są jedynie fragmenty gzymsów, obramowania okien, a ruiny otacza 4hektarowy park z nielicznymi drzewami.
Zamieniający się w kupę kamieni obiekt w niczym nie przypomina dawnej pięknej rezydencji.
 
 
 
 

Będąc w pałacu w Mosznej warto przy okazji nadjechać i zobaczyć pozostałości zamku w Chrzelicach i choć to tylko ruina- jest ona prawdziwym kontrastem dla pięknego,zadbanego pałacu. A naprzeciw niego znajduje się wspomniana wcześniej gospoda.
 

Galeria

 


3 Responses to zamek w Chrzelicach

  1. Triss. MERIGOLD

    Super temat. Świetne zdjęcia. I fajna historia.

  2. Ksawery

    Brawo dla autora

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

73 − = 72