browser icon
You are using an insecure version of your web browser. Please update your browser!
Using an outdated browser makes your computer unsafe. For a safer, faster, more enjoyable user experience, please update your browser today or try a newer browser.

zamek w Bielsku-Białej

1
 
U stóp Beskidu Śląskiego i Małego, nad rzeką Białą leży Bielsko-Biała, miasto powstałe formalnie 1 stycznia 1951r z połączenia dwóch miejscowości: Bielska i Białej. Bielsko datowane na koniec XIIIw było w XVIw znane z handlu, ceramiki oraz sukiennictwa. Była to również stolica państwa stanowego z czasem przekształconego w księstwo. Z kolei Biała to założona w drugiej połowie XVIw osada tkaczy. Okręg obejmujący obie te miejscowości zaliczał się na przełomie XIX i XXw do największych ośrodków przemysłowych Austro-Węgier.
 
1
 
Miasto posiada: herb składający się z dwóch gotyckich tarcz łączący herby dawnych miejscowości: Bielska oraz Białej; flagę, logo oraz hejnał odtwarzany z wieży ratuszowej co trzy godziny.
6
 
 
 
 
 
To duża, zabytkowa miejscowość z wieloma ciekawymi i godnymi zobaczenia miejscami, spośród których na największą uwagę zasługuje zamek książąt Sułkowskich.
3
 

CIEKAWOSTKA
 
Podobno w miejscu dzisiejszego zamku znajdował się niegdyś gródek rozbójników napadających na podróżujących tamtędy kupców. Widząc ich poczynania, książę opolski Kazimierz zdobył to miejsce, wytępił rozbójników i zbudował tam zameczek myśliwski, który z czasem rozbudowano, a wokół niego powstało Bielsko.
 
DSC_0281Fotopolska_8029
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Już w XIIIw w Bielsku, na skraju niewielkiego wzniesienia nad rzeką Białą, stanęła drewniana warownia oddzielona od reszty wzgórza suchą fosą. Na początku kolejnego stulecia osadę razem ze wspomnianym gródkiem otoczył mur obronny i do wnętrza można było się dostać przez furtę zastąpioną następnie basztą bramną.
 
DSC_0234W połowie XIVw drewnianą strażnicę przekształcono za sprawą księcia cieszyńskiego Przemysława I Noszaka w murowaną warownię składającą się wówczas z wieży oraz budynku mieszkalnego.
DSC_0257
 
Zamek był jedną z siedzib Piastów Cieszyńskich.
 
 
 
 
 
 
 

Pełnił rolę obronną chroniąc granic: najpierw Księstwa Cieszyńskiego oraz Oświęcimskiego- rzeka Biała oddzielała wówczas Śląsk od Małopolski i stanowiła jego wschodnią granicę- a w późniejszym czasie czesko-polskiej będąc najsilniejszym elementem fortyfikacji.
Wojny husyckie sprawiły, ze zamek rozbudowano i umocniono oraz otoczono drugim murem.

DSC_0237

DSC_0238

DSC_0239

Z końcem XVIw rola obronna warowni zaczęła maleć i zaczęto przekształcać ją w rezydencję szlachecką będącą centrum administracyjnym samodzielnego Bielskiego Państwa Stanowego. Powiększona została o kolejny budynek przy murze oraz o kilka piętrowych budynków. Trudna sytuacja finansowa książąt cieszyńskich zmusiła ich do sprzedaży części swoich posiadłości i tym sposobem Bielsko stało się własnością rodziny von Promnitz, a następnie Adama Schaffgotsch’a. W 1592r majątek kupił magnat węgierski Jan Sünnegh, dzięki któremu zamek poddano remontowi oraz rozbudowie nadając mu renesansowy styl.

DSC_0236DSC_0250

W czasie Potopu Szwedzkiego warownię zdobyli i zniszczyli Szwedzi, a kolejnych szkód dokonały dwa pożary miasta z lat: 1659 i 1664, lecz następni z rodu Sünnegh podjęli się nie tylko odbudowy swojej własności, ale również jej powiększenia: budowla miała wtedy cztery skrzydła zamykające dziedziniec wewnętrzny ozdobiony krużgankami. Z dawnej warowni pozostawiono wieże pamiętające czasy średniowiecza.

DSC_0265

20151011_125643
W 1728r zmarł nie pozostawiwszy potomka ostatni z Sünnegh’ów i rezydencja nim została kupiona w 1752r przez hrabiego Aleksandra Jana Sułkowskiego miała jeszcze kilku właścicieli. W krótkim czasie hrabia otrzymał tytuł księcia na Bielsku i państwo bielskie przekształcono w Księstwo Bielskie a zamek stał się siedzibą rodu. W rękach tej rodziny majątek był do 1945r.
 

CIEKAWOSTKA

5 Aleksander_Józef_Sułkowski
Aleksander Józef Sułkowski był synem starosty krzeszowskiego Stanisława Sułkowskiego oraz Elżbiety z Wągrowskich, choć plotka głosiła, że był nieślubnym synem elektora saskiego Augusta II Mocnego- późniejszego króla Polski. Wychowując się na dworze królewskim, będąc paziem przyjaźnił się z synem wspomnianego Augusta. 20151011_132556
Z czasem zaczął piąć się po szczeblach kariery będąc najpierw łowczym litewskim, następnie generałem piechoty oraz ministrem, by zostać na koniec doradcą Augusta III. W 1737r nadano mu tytuł hrabiego Rzeszy, ale rok później przez intrygi Henryka Brühl’a został zdymisjonowany i usunięty z dworu.
 
 
Kupił wówczas od zmuszonego do zrzeczenia się polskiego tronu króla Stanisława Leszczyńskiego jego majątki w Lesznie oraz Rydzynie. Zaczął odbudowywać rydzyński zamek z zamiarem zamieszkania w nim. Gdy w 1741r w Dreźnie zmarła jego żona sprzedał tamtejszy pałac przenosząc jego wyposażenie do nowej rezydencji w Rydzynie czyniąc ją najwspanialszą w tamtym czasie w Wielkopolsce.
 
20151011_131232
 
W 1743r ożenił się powtórnie z córką wojewody malborskiego- Anną Przebendowską i niecałą dekadę później stał się właścicielem zamku w Bielsku. W 1754r cesarzowa Maria Teresa nadała mu tytuł księcia Rzeszy oraz prawo do używania książęcego tytułu najpierw tylko przez najstarszego syna, a następnie przez pozostałych i dzięki temu Państwo Bielskie podniesiono do rangi księstwa.
20151011_131001
 
Warto wspomnieć, że z pierwszą żoną miał czterech synów. Po śmierci w 1762r najstarszy syn August Kazimierz otrzymał zamek w Rydzynie rozbudowując go, z kolei trzeci syn Franciszek odziedziczył zamek w Bielsku wraz z tamtejszym majątkiem. Po nim wszystko przeszło na syna Aleksandra, następnie wnuka Jana oraz prawnuka Jana Nepomucena i praprawnuka Józefa Marię Ludwika urodzonego w 1848r.
20151011_131152Tak więc po śmierci Aleksandra Józefa Sułkowskiego zamek w Bielsku stał się własnością wspomnianego syna Franciszka, który w 1787r przebudował rodzinną siedzibę powiększając zabudowania skrzydła północnego o drugie piętro.
 
20151011_13111220151011_13143620151011_131805
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
W XIXw bielski zamek zniszczyły kolejne dwa pożary z 1808 oraz z 1836r lecz po każdym został odbudowany. Po pierwszym podwyższono o trzecie piętro budynki w skrzydle zachodnim i południowym. Drugi pożar strawił górne zamkowe piętra oraz zamkowe zabudowania. Podczas prac remontowych jakie po nim podjęto ostatecznie usunięto fortyfikacje miejskie.
4 (3) Kolejny z rodu- Ludwik również przebudował swoją rezydencję i obecny wygląd budowli to właśnie efekt prac przeprowadzonych przez niego w latach 1854-1864.DSC_0251
 
Nad przebudową czuwał wiedeński architekt Jan Polzmayer: podwyższono zamkową wieżę zdobiąc ją krenelażem co dodało uroku eklektycznej rezydencji. Ponadto dobudowano do niej kaplicę w stylu neoromańskim, którą od imienia żony księcia Ludwika Sułkowskiego nazwano kaplicą św.Anny. Istniejące ogrody zamkowe zlikwidowano w 1934r, a miejsce po nich zabudowano.
DSC_0266
 
Druga wojna światowa niespecjalnie odcisnęła swe piętno na bielskim zamku, a po jej zakończeniu miał on również szczęście, bo stając się własnością Państwa Polskiego został zaadaptowany pod działalność licznych instytucji oświatowych i kulturalnych: działało tam Liceum Plastyczne oraz muzeum, które od 1983r jest jedynym użytkownikiem, zmieniwszy w 2013r nazwę na Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej.
 
 
DSC_0258DSC_0264
 
Bielsko- Biała najbardziej znana jest z działającej w latach 1971-1992 Fabryki Samochodów Małolitrażowych (FSM) produkującej Fiata 126p zwanego potocznie Maluchem. Początkowo działająca Wytwórnia Sprzętu Mechanicznego „Polmo” produkowała silniki do motopomp, które z czasem zmodernizowano i użyto w popularnych wówczas Syrenkach.
11 (1)
Z końcem lat 60tych w fabryce zaczęto produkować kompletne silniki, skrzynie biegów oraz przednie zawieszenia do Syreny 104. W 1971r WSM Bielsko przekształcono we wspomnianą FSM- właściwie kombinat skupiający 12 zakładów, którego główny produkt- samochód Fiat 126p przeżywa obecnie swój renesans.
 
11 (2)11 (3)

Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu
 
Fotopolska_1379Fotopolska_19150
 
Autorem zdjęć wnętrz zamku oraz Fiata 126p jest Mateusz Sokół.
 
blue-flowerLogo_apartments_

Galeria


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

42 − 32 =