pałac w Rozwadzy

 
Jadąc z Kędzierzyna- Koźla do Krapkowic drogą 423 zatrzymałam się w Rozwadzy, by zobaczyć popadający w ruinę pałac. Wieś po raz pierwszy wspomniano w kronice Cystersów z Jemielnicy w 1228r przy okazji dostaw ryb od miejscowych rybaków dla klasztoru.
 

 
 
 
Leżała na szlaku handlowym wiodącym z Koźla do Opola, a jej mieszkańcy utrzymywali się z rolnictwa, rybołówstwa, handlu i rzemiosła. Nazwa wywodzi się najprawdopodobniej od imienia Rozwad.

Rozwadza posiadała przez wieki wielu właścicieli i najwcześniej wspomniany w dokumentach z lat 1535- 1538 Mikołaj Strzela z Leśnicy, do którego należały również niedalekie Zdzieszowice. Ostatnim właścicielem tamtejszych dóbr najprawdopodobniej do końca II wojny światowej był Robert Scholtz.

 
 
 
Nie wiadomo dokładnie kiedy wzniesiono pałac w Rozwadzy, bo nie znalazłam nigdzie jednoznacznej daty jego powstania. Na stronie gminy Zdzieszowice wyczytałam natomiast, że w 1804r założony został park dworski więc przypuszczam, że wówczas musiał już istnieć jakiś obiekt rodziny von Pűckler- będącej kolejnym właścicielem tamtejszych dóbr do połowy XVIIIw. Był to być może dwór, który później został przebudowany.

 
 

 
 
 
 

Park dworski został założony przez ogrodnika rodziny von Pűckler- znanego architekta parków w Bad Muskau i Cottbus. Cieszył oczy swym pięknem do 1945r. Dziś po dawnym pięknie pozostało jedynie wspomnienie, bo otoczenie ruin pałacu jest zarośnięte.

Podana data 1861r może być właśnie datą rozbudowy wcześniejszej budowli w pałac kiedy należał do Franza Grűnert’a . Powstała według projektu Franza Eduarda Brechta z Berlina budowla w stylu neogotyckim była murowana i otynkowana. Budynek na planie prostokąta posiadał dwie kondygnacje i nakryty był dachem dwuspadowym. Nad głównym wejściem znajduje się balkon wsparty na kolumienkach. W zniszczonej elewacji widoczne są pozostałości detali architektonicznych takich jak sterczyny i krenelaż. Obecnie możemy sobie jedynie wyobrazić jak wyglądał w czasie swojej świetności.

W 1938r użytkownikiem pałacu został Robert Scholtz, za którego czasów nastąpiła parcelacja majątku i na ziemiach należących do niego wybudowano w latach 1938- 1942 osiedle mieszkaniowe. Po zakończeniu II wojny światowej pałac i park ulegał sukcesywnej dewastacji. W latach 1946- 1967 zarządzany był przez służbę zdrowia i mieścił się tam Dom Starców, ale brak remontów sprawił, że z niszczejącego budynku ewakuowano pensjonariuszy. Kolejni właściciele: Huta Pokój ze Świętochłowic, PGR, Urząd Miasta i Gminy Zdzieszowice również nie przyczynili się do odbudowy pałacu.

 
Obecnie ruiny pałacu w Rozwadzy mają swojego właściciela, który planował stworzyć tam hotel. Wyczytałam, że konserwator zabytków nakazał odbudowanie obiektu zgodnie z pierwowzorem i nastała cisza: póki co budynek niszczeje, zawalił się jeden z narożników i nie widać, by wykonywano jakiekolwiek prace remontowe. Całość ogrodzono płotem z blachy, zza której można dojrzeć pozostałości popadającego w ruinę obiektu.

Brak słów, by podsumować wizytę w Rozwadzy, gdy widzi się tak niszczejący pałac.