zamek Bolczów w Janowicach Wielkich

 

„Turyści spacerujący po ruinach mawiają, że pośród nich można poczuć obecność tajemniczego kusznika Jano. Według legendy żył on w XIV w. W okolicy dzisiejszych Janowic Wielkich rozwijało się górnictwo miedzi. Zjeżdżali się tam liczni gwarkowie, znajdowali pracę, zostawali i tak powstała osada. Oprócz Polaków, było tam wielu Niemców, którzy też bogacili się dzięki złożom miedzi. Życiu w osadzie przyglądał się Jano, który nie mógł znieść tego, że niemieccy górnicy stanowili dla Polaków bardzo silną konkurencję. W akcie zemsty zabijał ich. Były to dziwne, owiane tajemnicą morderstwa, wykonywane cicho i precyzyjnie za pomocą strzał zakończonych srebrnymi grotami. Ludzie z pobliskich wsi z przerażeniem mówili o kuszniku: “Mściciel z Miedzianej Góry”. Zaniepokoiło to panującego wówczas księcia Bolka II.
Zorganizował turniej rycerski, który wygrał właśnie Jano. Książę docenił jego nieprzeciętne umiejętności i postanowił go wynagrodzić. Darował rycerzowi wszystkie winy, ponieważ był najlepszym strzelcem turnieju. Jano został pasowany na rycerza i w swym herbie miał umieścić trzy groty, na znak, że w obecności księcia zabił celnymi strzałami trzy ptaki w locie.

 
 
 
W zamian miał za zadanie wybudować zamek warowny w pobliżu Miedzianej Góry i do końca swoich dni chronić miejscowych gwarków i strzec szlaków handlowych. Kusznik wykorzystał szansę i zmienił się z mordercy w szlachetnego rycerza. Postanowił złożyć hołd księciu, od którego otrzymał łaskę, dlatego wybudowany zamek nazwał od jego imienia: Bolczów. Miejscowa ludność nazwała wieś Janowice Wielkie na cześć nowego, dobrego pana.”

Zamek Bolczów , a raczej jego ruiny, znajdują się w Janowicach Wielkich. Usytuowany jest na skalistym, granitowym występie ok. 561m n.p.m. Można do niego dojść krótszą drogą, naprzeciw punktu informacyjnego, albo dłuższą za to bardziej malowniczą wiodącą od Schroniska Szwajcarka.

 
 
 
 
 
 
 
 
Wybraliśmy chyba nieświadomie tę dłuższa, ale za to przeszliśmy obok Starościńskich Skał. To wielkie labirynty skalne, z których rozpościerają się piękne widoki na Karkonosze i Góry Sokole.


Nie minęliśmy natomiast skał Krowiarek. Znajdują się na wysokości ok 480m n.p.m. i mają postać rozczłonkowanych skałek.
 
 
Potok tworzy u ich podnóża ostre zakola i nawet małe kaskady. Nazwa grup skalnych Krowiarki pochodzi z czasu wojny 30- letniej, gdy w nich to właśnie chłopi z okolicznych wsi ze swoim inwentarzem znajdowali schronienie w razie niebezpieczeństwa.
 

 
 
Zamek powstał w 1375r z inicjatywy dworzanina księcia Bolka II z rodu Bolczów. Zachowane ruiny pozwalają odtworzyć trzy części zamku:
– zamek średniowieczny składający się z murów obwodowych, budynku mieszkalnego i czworobocznej wieży,
– część XV- wieczna składająca się z dwóch dziedzińców i muru z otworami strzelniczymi,
– część XVI- wieczna z murami barbakanu , bastejami i bramą wjazdową.

 
 
 
W połowie XVw został zniszczony w wyniku bitwy z Husytami. Czekał na odbudowę ze zniszczeń do 1517r kiedy to podobno Hans Dippold von Burghaus podjął się prac. Wówczas powstał dziedziniec, wieża obronna, a w murach umieszczono strzelnice.
Kolejna rozbudowa warowni miała miejsce od 1520 do 1550r i wtedy stanęła wieża bramna oraz basteje. Dodatkowo wzniesiono kamienny mur oraz wykopano suchą fosę, a mury chroniła broń artyleryjska, pod którą wykonano strzelnice kluczowe.

 
 
Zniszczony w czasie wojny 30stoletniej (1618-1648) już nigdy nie wrócił do czasu swojej świetności.
 
 
 
W 1800r ówcześni właściciele Janowic- rodzina Stolberg-Wernigerode wykonała prace, dzięki którym zamek przybrał formę szwajcarskiego schroniska działającego do 1946r. W niedługim czasie zostało rozebrane. Zamek z kolei popadł w ruinę wracając stanem do takiego jaki miał na koniec XVIIw.

Obecnie zamek Bolczów jest własnością Lasów Państwowych i wchodzi w skład powstałego w 2008r Parku Kulturowego Kotliny Jeleniogórskiej.

 
Janowice Wielkie prócz wspomnianego zamku posiadają również pałac,umiejscowiony nad Bobrem, w którym obecnie działa Dom Pomocy Społecznej.
 
 
Jego opis znajduje się również na stronie i tam też przedstawiłam w skrócie historię miejscowości.
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu, z kolei autorem akwareli jest malarz artysta A.Woźniak.