Jadąc z Brzeska do Tarnowa warto zjechać z drogi 94 i zatrzymać się w Dębnie, by zobaczyć gotycką perełkę jaką jest tamtejszy zamek. Wieś sięgająca XIIIw, którą wspomniano w dokumencie z 1274r, słynie z odbywającego się rokrocznie Międzynarodowego Turnieju Rycerskiego „O Złoty Warkocz Tarłówny”.
Jak mówi legenda, zamek w Dębnie nawiedza Biała Dama- córka jednego z właścicieli wsi, która wbrew woli ojca zakochała się w dworzaninie: chłopaku biednym, któremu ślubowała wierność. Ojciec kazał jej poślubić bogatego szlachcica, lecz dziewczyna sprzeciwiła się i za karę została zamurowana razem z posagiem w jednej z zamkowych wież. Jej wybranka z kolei stracono po wcześniejszych torturach.
Podobno na początku XXw znaleziono w wieży przy zamkowej sali koncertowej szkielet oraz warkocz. Należy wspomnieć, że córka Tarły była dziewczyną niezwykłej urody o jasnych warkoczach. Skarbu niestety nie było, zaś sam warkocz również zaginął podczas wojennej zawieruchy.
Czy ktoś spotkał ową Białą Dame- nie wiadomo, ale pewne jest, że co roku we wrześniu odbywa się wspomniany turniej rycerski przyciągający brać rycerską z wielu krajów.
Miejscowość niegdyś widniejąca jako Dembno, w XIVw zwała się Monte Vini, co w tłumaczeniu oznaczało Winnagóra.
Murowany zamek w Dębnie wzniesiono w latach 1470-1480, a jego fundatorem był kasztelan krakowski oraz kanclerz wielki koronny Jakub z Dębna herbu Odrowąż.
Stanął w miejscu wcześniejszej drewnianej budowli otoczonej fosą, na niewielkim wzniesieniu, której właścicielem był podobno kasztelan wiślicki Świętosław z Gryfitów. Dostał on wieś w 1264r od Bolesława Wstydliwego za zasługi i jemu przypisuje się przywiezienie z Węgier św.Kingi.
Później wśród posiadaczy Dębna w XIVw był ród Pobóg, a następnie Odrowążowie za sprawą ślubu Piotra Odrowąża z córką Jakuba de Monte Vini o imieniu Kena.
CIEKAWOSTKA
Odrowążowie zasłynęli z piastowania ważnych państwowych stanowisk.
Piotr był starostą sądeckim i lubelskim, podróżował na Węgry jako towarzysz Elżbiety Łokietkówny. Wspomniany wcześniej Jakub Odrowąż był najsłynniejszy z tego rodu, z Dębna.
Był starostą, kasztelanem i podczaszym krakowskim, następnie wojewodą sandomierskim i kanclerzem koronnym za czasów króla Kazimierza Jagiellończyka, którego był najbliższym współpracownikiem. Uczestniczył w wielu misjach dyplomatycznych oraz wspierał finansowo klasztor w Mogile będący rodową fundacją Odrowążów. Zmarł w 1490r w trakcie sejmiku podczas ataku apopleksji.
Po bezpotomnej śmierci wszystko przypadło jego bratankowi- Jakubowi ze Szczekocin, który sprzedał Dębno w 1583r Ferencowi Wesselenyiemu pochodzącemu z Siedmiogrodu. Jemu zamek zawdzięcza przebudowę w stylu renesansu, która miała miejsce pod koniec XVIw. Piastując stanowisko sekretarza Stefana Batorego do prac zatrudnił murarza Jana de Simoni’ego. Kolejne zamkowe prace przeprowadzili następni panowie Dębna- Tarłowie w drugiej połowie XVIIIw i datę 1772r uwieczniono na portalu przy herbie rodu.
Po Tarłach wymieniono jeszcze: Lanckorońskich herbu Zadora (1759r), Rogowskich, Rudnickich, Spławskich (1831r) i Jastrzębskich herbu Ślepowron (1835r) i byli oni ostatnimi właścicielami majątku w Dębnie przez II wojną światową. Również oni wnieśli swój wkład w zamkowe prace, ale te raczej dotyczyły wnętrz, które najbardziej ucierpiały podczas pożaru jaki wybuchł w zamku w XIXw. Ostatni z rodu – Stanisław Jastrzębski opuścił swoją rezydencję z początkiem II wojny światowej i zmarł w latach 50tych XXw.
Znacjonalizowany po wojnie zamek przejęło państwo polskie i przez jakiś czas mieścił się tam posterunek MO.
Po renowacji z lat 1970-1978r urządzono w nim oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie.
Do zamku w Dębnie wiedzie drewniany mostek. Budowla na planie czworoboku posiada cztery skrzydła zamykające wewnętrzny dziedziniec ze studnią. Parter budowli zajmowała niegdyś służba zaś piętro z bogatymi komnatami należały do rodziny właściciela.
Budowlę zdobią umieszczone w rogach dwie baszty przechodzące z owalnego kształtu w ośmiokątny.
Zamek posiadał kaplicę zburzoną w 1777r i w tym też roku bramę ozdobiono portalem.
Warto zwiedzić zamkowe wnętrza oraz wysłuchać jego ciekawej historii.
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu
