Psary
W niewielkiej odległości na północ od Wrocławia, w powiecie trzebnickim, leży wieś Psary wspomniana już w 1345r pod nazwami Hunden albo Psari.
Wówczas właściciel tamtejszych dóbr – Mikołaj Czamborii de Katczerdorff nadał z tej wsi czynsz na rzecz zakonu z Trzebnicy.
Przez wieki znana była m.in.jako: Psar, Hunern, Psary, a jej nazwa związana jest z psem- naszym czworonożnym przyjacielem, z którego hodowlą zajmowali się mieszkańcy wsi.
Wśród kolejnych właścicieli majątku byli m.in: Balthsar von Sliwen (XV-XVIw) oraz Conrad von Dyhrn (XVI/VIIw) i tu kończą się informacje, więc nie udało mi się dowiedzieć do kogo wieś należała później.
CIEKAWOSTKA
Baltazar von Silwen w 1492r wystarał się u króla Władysława o wiele przywilejów dla Psar. Niestety, na przywilej rynku solnego nie zgodzili się mieszkańcy Wrocławia i to sprawiło, że został on cofnięty. Jednak Baltazar był uparty i w końcu dopiął swego zyskując ów przywilej w 1505r nie tylko dla siebie, ale również na swoich trzech synów.
Na początku XIXw we wsi stanął pałac, przy którym znajdował się folwark. Nie wiadomo kto był jego fundatorem, czy stanął w miejscu być może wcześniejszej budowli i czy takowa w ogóle się tam znajdowała.
Można jedynie domniemywać, że wcześniejsi właściciele majątku musieli mieć gdzieś swoją siedzibę.
Dwukondygnacyjna budowla w klasycystycznym stylu uległa najpierw zniszczeniom podczas II wojny światowej, następnie przez czerwonoarmistów, by ostatecznie stać się ruiną za czasów zarządzania nią przez PGR. Koniec końców pałac podzielił los wielu sobie podobnych- pozostałości zburzono w latach 50tych XXw.
Nie ma również śladu po znajdującej się w Psarach kawiarni umiejscowionej niedaleko przystanku kolejki wąskotorowej. Jej istnienie przypominają nieliczne stare zdjęcia umieszczone dzięki fotopolska.eu.
Nieopodal kawiarni znajdował się staw z przystanią dla gondoli, którymi można było po nim pływać.
Nie uświadczymy też widoku dawnej świątyni ewangelickiej o szachulcowej konstrukcji.
CIEKAWOSTKA
Reformacja zapoczątkowana w XVIw przez Marcina Lutra wpłynęła na przejście na protestantyzm nie tylko mieszkańców Psar. Najpierw uzyskali oni pozwolenie na utworzenie własnego cmentarza, z budową kościoła mieli pewne trudności spowodowane sprzeciwem wrocławskich biskupów.
Ostatecznie Konradowi von Dyhrnowi udało się z początkiem XVIIw uzyskać zezwolenie samego cesarza Rudolfa i we wsi stanęła protestancka świątynia otwarta 11 października 1604r.
Służyła mieszkańcom do 1653r kiedy cesarz Ferdynand III mocą rozkazu przekazał ją rok później katolikom.
Kościół na powrót trafił do protestantów w 1707r, którym służył do 1845r.
Zdawałoby się, że tylko większe i znane miejscowości miały niegdyś wiele ciekawych miejsc, a tu podwrocławskie Psary również miały i niestety bezpowrotnie utraciły wiele zabytkowych budowli.
