pałac w Uboczu

Niedaleko Gryfowa Śląskiego leży Ubocze, wieś istniejąca już najprawdopodobniej w 900r, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1305r kiedy zwała się Safysdorf. Po zakończeniu II wojny światowej przez krótki czas nazywano ją Okczynem oraz Jasną Górą, ale w niedługim czasie ktoś wymyślił Ubocz i tak oto z drobną poprawką, od 1947r istnieje Ubocze.

Do połowy XVIIIw wieś podzielona była na 4 majątki i dzięki temu było Ubocze: Dolne, Górne, Środkowe oraz Kolonia.

Podobno pierwszymi osadnikami byli frankońscy chłopi. Najwcześniej wspomnianym właścicielem majątku w Uboczu do 1371r był Hentschel von Zedlitz. Później kupił go Peter von Spiller i w rękach tej rodziny był on do XVIIw (z krótkimi przerwami). Nie wiadomo kiedy dokładnie nastąpił podział wsi na cztery majątki, ale miał on miejsce już za czasów rodziny von Spiller. Każdy majątek przez wieki dość często zmieniał właścicieli i każdy posiadał pałacyk, z których do dziś przetrwał pałac w dawnym Uboczu Dolnym, gdzie w 1956r urządzono mieszkania oraz ruiny pałacu w dawnym Uboczu Kolonii.

CIEKAWOSTKA

Inną nazwą dawnego majątku Ubocze Kolonia była Ubocze Kocioł- Kessel. Wszystko za sprawą jednego z właścicieli Christowa von Borow’a, który był w jego posiadaniu od 1528 do 1555r, a którego potocznie zwano Kessel, co w tłumaczeniu oznacza kocioł.

Wśród właścicieli tej części dóbr byli później ponownie von Spiller’owie od 1609r, Melchior Dux w 1699r, który jeszcze tego samego roku sprzedał je komendantowi saksońskiej policji Christian’owi von Enden’owi. W 1710r dobra przez rok dzierżył Ferdynad von Puleani, od którego kupił je Wilhelm Liebeneck. Ten spieniężył majątek Kessel w 1740r i jego panem został hrabia Hans von Schaffgotsch, który raptem siedem lat był w jego posiadaniu sprzedając go następnie doradcy królewskiemu z Gryfowa. Johann Carl Prentzel połączył w jeden wszystkie majątki i taka sytuacja utrzymała się do połowy XIXw kiedy na powrót każda część miała swoich właścicieli.

Po jego śmierci w 1762r wszystko otrzymała w spadku córka Agnette Euphrosine, która wniosła dobra w posagu rodzinie Hoffman. W 1849r Rudiger z Gryfowa przez rok był w posiadaniu dóbr i sprzedał je Leopoldowi Sanden’owi, który cieszył się nimi do 1858r.

Później dość często zmieniali się właściciele majątku Kessel, a ostatnim przed II wojną światową był od 1937 do 1939r wojskowy Capell.

Zwany Starszym Panem Leopold Sanden zburzył stary pałacyk i na jego miejscu w latach 1850- 1852 postawił nowy. Była to budowla w stylu angielskiego neogotyku, posiadająca dwie wieloboczne wieże, w części dwie oraz trzy kondygnacje wykończona krenelażem sprawiającym, że miało się do czynienia z zameczkiem.

Przy budowli założono park i ogród. Do pałacu oraz zabudowań folwarcznych doprowadzono wodę ze znajdującego się nieopodal źródła.

Na przełomie wieków w pałacu zmodernizowano elektryczność, wodociąg oraz kanalizację. Rezydencji nie oszczędził pożar z 1932r, który zniszczył jego sporą część. Od 1940r mieścił się w nim ośrodek wypoczynkowy dla zakonnic, zaś w 1945r na krótko zajęło go wojsko polskie.

W 1949r pałacem zarządzała Gmina Ubocze.

W niedługim czasie wymontowano z niego instalację centralnego ogrzewania, a niszczejącą budowlę z parkiem postanowiono sprzedać. Dziś z tej budowli niewiele zostało: zarośnięte resztki ścian oraz rozsypująca się jedna z wież i aż nie chce się wierzyć, że wewnątrz znajdowała się niegdyś sala balowa oraz bogata w zbiory biblioteka.

Odnośnie pałacu w Uboczu Dolnym to stanął w 1905r majątek należał do Adolfa Bormana. Po wyzwoleniu przez czerwonoarmistów w 1945r stał się kwaterą dla żołnierzy. Rok później przejęła go gmina, która podzieliła go, a w pałacu w 1956r urządzono mieszkania. Budowla, a raczej to co po niej pozostało w postaci ruiny, istnieje do dziś.

Z kolei po pałacu w Uboczu Średnim nie ma dziś śladu. W1945r zajęli go Rosjanie i przebywali tam przez dwa lata. Następnie stał opuszczony aż do 1952r kiedy przejął go Zarząd Spółdzielni Produkcyjnej, który zajmował go aż do rozwiązania spółdzielni w 1956r. Od tego czasu budowlę niszczono i ostatecznie w niedługim czasie podjęto decyzję o jej rozbiórce. Pozyskany materiał wykorzystano najprawdopodobniej przy odbudowie Krakowa, podobnie jak ten pozostały z rozbiórki pałacu w dawnym Uboczu Górnym– datowanym na 1890r.