Mniej więcej w połowie drogi między Bielskiem- Białą a przejściem granicznym z Czechami w Zwardoniu leży Żywiec.
Miasto słynące z browaru może poszczycić się wieloma zabytkami, wśród których na szczególną uwagę zasługują: Stary Zamek oraz zwany Nowym Zamkiem pałac Habsburgów.
Powstanie Żywca przypada na przełom XIII i XIVw, a najstarsza wzmianka o nim pochodzi z 1308r.
Na znaczenie nazwy istnieją cztery hipotezy.
Według pierwszej pochodzi ona od hodowli na tamtym terenie bydła, owiec i trzody chlewnej- czyli żywego inwentarza.
Druga wiąże się również z żywieniem ww inwentarza w taki sposób, że wypasano go w lasach, gdzie spożywał żołędzie. Kolejna ma związek z legendą o pogańskiej bogini Żywii mającej głowę tura. Podobno miejscowy osiłek złapawszy zwierzę przebił mu nozdrza gałęzią i pokornego przyprowadził do miasta.
Ostatnia hipoteza nawiązuje również do legendy, według której złapanego tura ofiarowano księciu oświęcimskiemu, który nadał miastu herb. Wierzyć nie wierzyć pewne jest, że właśnie w herbie miasta znajduje się głowa tura na niebieskim tle.
Uważa się, że początki Żywca związane są ze wzgórzem Grojec (612m npm), które zasiedlone było jeszcze w czasach starożytnych Celtów. W XIVw miasto należało do Księstwa Cieszyńskiego oraz Oświęcimskiego i najprawdopodobniej wówczas na wzgórzu stanęła strażnicza warownia.
W połowie XVw na południe od osady również na tym wzgórzu nastąpiła nowa lokacja miasta i dobra kupił Jan Strzała herbu Kotowicz.
Nie porządził zbyt długo, bo w przeciągu kilku lat nastali nowi panowie dóbr- bracia Skrzyńscy, którzy zaczęli wyprawiać się na granicę polsko- węgierską łupiąc okoliczną ludność. Ostatecznie król Jan Kazimierz kupił tamte ziemie i w 1462r zniszczył siedzibę rabusiów na Grojcu, włączając wszystko do Korony, tworząc jednocześnie w 1467r Państwo Żywieckie.
Pierwszym właścicielem nowo powstałego państwa został Piotr Komorowski, a dobra powierzono rodowi w dziedziczne władanie.
Gdy ten poparł Macieja Korwina- króla Węgier, Kazimierz Jagiellończyk uznając czyn ten za zdradę, wyruszył w 1477r zbrojnie na Żywiec niszcząc wtedy m.in. zamek.
Zamek w Żywcu zniszczony w 1477r to nic innego jak budowla obronna składająca się z wieży mieszkalnej oraz dwóch baszt. Kolejny z rodu- Jan Komorowski był fundatorem gotyckiego zamku, który powstał około 1500r.
Składał się z dwóch budynków mieszkalnych, dwóch narożnych baszt: okrągłej będącej więzieniem- rozebranej w XVIIIw oraz kwadratowej stojącej do dziś. Całość otaczał mur z bramą.
Kolejny wiek przyniósł kolejną rozbudowę i średniowieczna warownia stała się renesansową rezydencją posiadającą dwie kondygnacje. Wewnątrz utworzono arkadowy dziedziniec przypominający wawelski.
Dobra żywieckie były całością do 1608r.
Wówczas to ówczesny z rodu Komorowskich- Krzysztof podzielił je pośród trzech synów tworząc części: suską, ślemieńską i żywiecką. Ostatnia przypadła Mikołajowi Komorowskiemu, który źle zarządzał otrzymanym majątkiem: prowadził wojny z sąsiadami, które były dość kosztowne w wyniku czego zadłużył się. By uporać się z długami zaczął wytwarzać fałszywe pieniądze, co nie pomogło mu- wierzyciele w 1623r najechali miasto i przy okazji ucierpiał zamek. Na koniec zbankrutował wystawiając wszystko w 1624r na sprzedaż. Jeszcze w tym samym roku znalazł się kupiec na Państwo Żywieckie, a była nim żona Zygmunta III Wazy- królowa Konstancja. Zamek odnowiono i zyskał wówczas dodatkową kondygnację. Wraz ze śmiercią królowej w 1631r wszystko odziedziczyli jej synowie.
CIEKAWOSTKA
Królowa Konstancja w 1626r wydała zakaz osiedlania się Żydów w granicach Żywca i faktycznie- w innych wsiach osiedlały się rodziny żydowskie, a w mieście i wokół niego nie. Zakazu nie zniesiono nigdy i przestrzegano go nawet trzy wieki później.
Podczas Potopu Szwedzkiego Żywiec został zdobyty, zamek splądrowano i zniszczono. Po śmierci Jana Kazimierza Wazy w 1672r dobra dzierżawił Wawrzyniec Wodzicki, od którego kupił je w 1675r Jan Wielkopolski- kanclerz wielki koronny będący panem Pieskowej Skały.
Wielkopolscy władali majątkiem cały XVIIIw i nie trafili na dobre czasy: pogarszała się sytuacja gospodarcza, a Państwo Żywieckie kurczyło się w wyniku podziałów spadkowych.
Mimo to ród dbał o zamek powiększając go w latach 1708-1723 o południowe skrzydło z dwoma ryzalitami tworząc zamknięty arkadowy dziedziniec. Nadano rezydencji barokowy styl dziedziniec pozostawiając renesansowym i dodatkowo założono park zamkowy.
I rozbiór Polski z 1772r umiejscowił Państwo Żywieckie w zaborze austriackim. Wielkopolscy byli panami majątku do 1838r kiedy pogarszająca się sytuacji zmusiła ostatniego z rodu- Adama Wielkopolskiego do jego sprzedaży. Wtedy nabył je Karol Ludwik Habsburg- przyłączając Państwo Żywieckie do pozostałych majątków książąt cieszyńskich tzw. Komory Cieszyńskiej. Zamek w Żywcu zwany potocznie Starym Zamkiem zyskał styl neogotycki. Dzięki Habsburgom cieszyńskim rozwijającym przemysł i gospodarkę leśną, Księstwo Cieszyńskie stało się najbardziej dochodowym majątkiem szlacheckim Austrii. W samym Żywcu zamiast przemysłu powstał w 1856r Browar Arcyksiążęcy, którego inicjatorem był Albrecht Fryderyk Habsburg.
Pałac Habsburgów w Żywcu zwany Nowym Zamkiem powstał również dzięki arcyksięciu Albrechtowi Fryderykowi a był wynikiem przebudowy południowych oficyn, którą zaprojektował Karol Pietschka. Kształt budowli jaki widzimy dziś rezydencja zawdzięcza kolejnemu z rodu- Karolowi Stefanowi- bratankowi Albrechta, który zamieszkał tam w 1895r i który zapoczątkował żywiecką linię rodu Habsburgów.
Do istniejącej budowli dołączono dawną wschodnią część oficyn a nad pracami czuwał architekt Emil Irius. 
Z dawnego pałacu pozostał do dziś tzw. biały salon znajdujący się na piętrze nad wejściem głównym. Dzięki Karolowi powstała sala balowa na piętrze, sala bilardowa i kręgielnia na parterze oraz ogród zimowy. Elewacje pawilonu rozrywkowego zdobią: polichromia ze św. Hubertem oraz zegar słoneczny.
Poza tym za jego czasów powiększono żywiecki browar.
Następna przebudowa rezydencji miała miejsce w latach 1905- 1906 i wówczas pracami kierowali krakowscy architekci Franciszek Mączyński i Tadeusz Stryjeński. Rozbudowana została zamkowa kaplica- zniszczona niestety w 1940r. Ponadto unowocześniono pałacowe wnętrza. W 1911r dokonano ostatniej przebudowy Pałacu Habsburgów, gdzie główne prace objęły wykonanie nowej elewacji zaprojektowanej przez Leopolda Simona. Dzięki niej pałac zyskał trzyosiowy ryzalit z dwoma bocznymi balkonami ozdobiony herbem Habsburgów.
Na uwagę zasługuje tablica pamiątkowa z 1907r ufundowana przez Karola Stefana Habsburga na okoliczność pobytu w Żywcu jego siostry Marii Krystyny Królowej Hiszpańskiej.
CIEKAWOSTKA
Ostatnia z rodu żywieckich Habsburgów- córka Karola Olbrachta- księżna Maria Krystyna Altenburg przyszła na świat w Żywcu 8 grudnia 1923r jako Maria Krystyna Immaculata Elżbieta Renata Alicja Gabriela Habsburg-Lotaryńska. Habsburgowie z Żywca mimo iż wywodzili się z rodu niemieckiego deklarowali polskość i po I wojnie światowej wystąpili o polskie obywatelstwo dzięki czemu mogli m.in. zachować swoje dobra. Warto kilka słów poświęcić Jej ojcu.
Karol Olbracht Habsburg Lotaryński po ukończeniu studiów w Wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu rozpoczął karierę wojskową.
Podczas I wojny światowej walczył m.in. na froncie wschodnim. W 1918r zgłosił się jako ochotnik do Wojska Polskiego, gdzie dwa lata później powierzono mu obowiązki dowódcy XVI Brygady Artylerii 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty, dowodził również twierdzą w Grudziądzu. Od 1924r był w rezerwie i powróciwszy do Żywca zarządzał rodzinnym majątkiem. W 1939r nie został przyjęty do Wojska Polskiego i po kampanii wrześniowej wrócił do rodzinnego majątku. Nie podpisał volkslisty, został aresztowany a majątek przejęli Niemcy.
Prawie do końca wojny był więziony i torturowany w więzieniu w Krakowie. 
Po II wojnie światowej władze PRL odebrały rodzinie nie tylko majątek ale również obywatelstwo polskie. Arcyksiążę w połowie sparaliżowany, niewidzący na jedno oko zamieszkał w Krakowie skąd w 1946r żona zabrała go do Szwecji gdzie zmarł 17 marca 1951r. Jego córka księżna Maria Krystyna w 1993r odzyskała polskie obywatelstwo i wróciła do Polski, do Żywca. Zamieszkała w Nowym Zamku gdzie w dawnej kręgielni urządzono jej mieszkanie. W 2011r została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła w swoim mieszkaniu 2 października 2012r.
Ostatnim właścicielem dóbr do 1939r był syn Karola- Karol Olbracht i pochodząca ze Szwecji żona Alicja Ankarcrony. Podczas II wojny światowej zamkowe pomieszczenia zajęli Niemcy i w 1944r rozwiązano Państwo Żywieckie, które po prawie pięciu wiekach przestało istnieć.
Po zakończeniu II wojny światowej w zamkowych pomieszczeniach urządzono mieszkania, archiwum, biura, bibliotekę oraz Dom Kultury. Krótko przed wykwaterowaniem lokatorów miasto w latach 1976- 1989 wyremontowało zamek, gdzie powstała kawiarnia „Rycerska”.
Od stycznia 2005r w Starym Zamku znajduje się Muzeum Miejskie, z kolei w Nowym Zamku do 2013r mieścił się Zespół Szkół Drzewnych i Leśnych. W 2014r Habsburgowie zrzekli się roszczeń do Starego Zamku i Parku Habsburgów, natomiast nie wiadomo jaki będzie los Nowego Zamku- pałacu, bo rodzina wystąpiła o jego zwrot. Jedno co łączy miasto i byłych właścicieli to plany wobec budynku.
CIEKAWOSTKA
Żywiec do 1966r leżał w miejscu wsi Stary Żywiec, którą wraz z kilkoma innymi wsiami zalano właśnie w podanym roku tworząc zbiornik retencyjny na Sole zwany Jeziorem Żywieckim.
Na rzece utworzono zaporę o długości 310m, wysokości 39m nad dnem doliny. Przy zaporze powstała elektrownia wodna.
Obecnie zbiornik służy nie tylko do ochrony przeciwpowodziowej czy produkcji energii elektrycznej, ale także wykorzystywany jest w celach turystycznych.
Archiwalne zdjęcia dodano dzięki Fotopolska.eu oraz umieszczone w Wikipedii.
