pałac w Kietrzu

Niecałe 20km na zachód od Raciborza leży Kietrz miasto nad rzeką Troją będące w granicach województwa opolskiego.

Już w XIw była to słowiańska osada podlegająca Czechom, natomiast w połowie XIIIw została zasiedlona głównie przez Niemców. Pierwszy raz Kietrz jako Katscher wspomniany został w 1266r a rok 1321 uważany jest za rok nadania miejscowości praw miejskich przez biskupa Konrada z Ołomuńca.

CIEKAWOSTKA

Kietrz słynął z tkactwa i już w pierwszej połowie XVIw tkacze zrzeszyli się tworząc bractwo czeladników. Jak bardzo z czasem rozwinął się ten fach niech poświadczy fakt, że w 1784r w mieście mieszkało 46 płócienników oraz 3 sukienników. W kolejnym wieku Kietrz posiadał aż 350 warsztatów, gdzie tkano bawełnę i len a na 36 krosnach tkano wełnę. W 1870r działalność rozpoczęła fabryka pluszu i dywanów uruchomiona przez przedsiębiorców z Berlina jednakże zbyt mały popyt na takie wyroby sprawił, że nie spełniła ona oczekiwań założycieli. W mieście powstała również Królewska Szkoła Tkacka działająca do 1935r, gdzie w 1905r uruchomiono tkalnię z maszyną żakardową. Rozpoczęto też produkcję dywanów typu „perskiego”. Gdy wybuchła I wojna światowa dzięki ówczesnemu kierownikowi szkoły Richardowi Keilholzowi powstały szwalnie chałupnicze gdzie szyto bieliznę dla pruskiego wojska. Później w Kietrzu działał Zakład Tkanin Dekoracyjnych „Welur”.

Niewiele można znaleźć informacji dotyczących historii miasta. Wiadomo natomiast, że wraz z okolicznymi dobrami od średniowiecza należało do biskupstwa ołomunieckiego a w połowie XVIIIw znalazło się w granicach Prus.

W 1557r śląski ród von Gaschin stał się na ponad trzy wieki panem tamtejszych dóbr. Postawili oni zamek. Jak wyglądał dokładnie nie wiadomo, bo po pożarze z 1829r został odbudowany ale przebudowany w pałac. Była to budowla z cegły i kamienia, co widać po resztkach piwnic posiadająca potężne skośne szkarpy, które nadal można zobaczyć.

W pozostałych resztkach zaśmieconych piwnic widoczne są kolebkowe sklepienia. Pałac dziś można zobaczyć jedynie na nielicznych fotografiach gdyż jest ruiną. Na początku XIXw trafił do rodu Henckel von Donnersmarck i tyle wiadomo o ich tam bytności.

CIEKAWOSTKA

Niedaleko ruin pałacu stoi zniszczony pomnik z resztkami figury, która przedstawiała śpiącego świętego Franciszka Ksawerego. Ufundowała go w 1747r Maria Anna Winkler, której mąż zginął w zamkowym ogrodzie rażony piorunem.

Podczas II wojny światowej miasto ucierpiało najbardziej dopiero po wkroczeniu wojsk radzieckich. Wtedy największemu zniszczeniu uległo centrum, które puszczono z dymem. Po wojnie ruiny budynków rozebrano a pozyskany budulec wywieziono do odbudowy stolicy oraz powstającej Nowej Huty. Z Kietrza wysiedlono też ludność niemiecką a niedługo potem przyjechali tam wysiedleńcy ze wschodu.

CIEKAWOSTKA

W Kietrzu od 1942r mieścił się obóz pracy dla Polaków będący jednym z 26 tego typu miejsc zwany Polenlager 92. Kolejną smutną historią związaną z czasem II wojny światowej jest informacja znajdująca się w Muzeum w Oświęcimiu z której wynika, że w fabrykach tkackich w Kietrzu przerabiano włosy więźniów z obozu koncentracyjnego Auschwitz. Znajdujące się w gablotach muzeum włosy, a jest ich 1940kg, przywieziono z powrotem właśnie z Kietrza.

Po II wojnie światowej niszczejący pałac w Kietrzu nie został odbudowany i nie wiadomo kiedy ostatecznie go opuszczono. Podobno jeszcze w latach 60tych XXw zniszczona dawna rezydencja posiadała piętro oraz tynk z widocznymi na elewacji pozostałościami dekoracji sgraffitowej pamiętającej przełom XVI i XVIIw.
Znajdował się tam również XVIII-wieczny kamienny kartusz herbowy rodziny von Gaschin, po którym ślad zaginął. Dziś resztki budowli, zarośnięte i zaśmiecone stoją pośrodku skwerku nieopodal kościoła.

Przygnębiający obraz pozostałości pałacu choć trochę rekompensują inne zabytki, do których można zaliczyć plebanię przy kościele niedaleko ruin budynek, Ratusz czy stojący w parku nieopodal Ratusza pomnik św. Floriana, u którego stóp anioł trzyma herb Kietrza a łaciński napis obwieszcza, że: „Takiej czci ten jest godzien, który swoim protegowanym tak wielkiej łaski udzieli”.