zamek w Kędzierzynie-Koźlu

 
Koźle od 1975r jest częścią miasta Kędzierzyn- Koźle oraz portem rzecznym. Niegdyś było stolicą Księstwa Piastowskiego, a prawa miejskie otrzymało w 1281r. Nazwa pochodzi od kozła, a w dokumentach odnotowane zostało w 1104r jako „ Miasto trzech kasztelanów Kozłów” do czego nawiązuje herb.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Po raz pierwszy nazwa Koźle pojawiła się w Kronice Galla Anonima jako Kosle będące wówczas ufortyfikowanym grodem obronnym, leżącym na skrzyżowaniu dwóch szlaków handlowych: z Opawy do Opola i Wrocławia oraz Bytomia i Krakowa.

 
Znajdowało się więc w strategicznym miejscu i było jednym z najstarszych śląskich grodów o militarnym znaczeniu.
 
Najprawdopodobniej pierwszy gród zbudował w 983r Mieszko I. Po spaleniu miasta w 1106r Bolesław III Krzywousty przystąpił do szybkiej jego odbudowy.

W niespełna trzy dekady gród zdobyli i spalili Czesi, jednak i po tym zdarzeniu zostało odbudowane stając się kasztelanią.
Samodzielne Księstwo Kozielskie w latach 1282- 1355 właśnie w Koźlu miało swoją siedzibę.
Na przełomie XIII i XIVw Piastowie opolscy postawili tam zamek: budowla na planie czworoboku posiadała dziedziniec z czworoboczną wieżą, a wszystko otaczał mur z bramą oraz fosa.

Przed zamkiem znajdowało się przedzamcze, zaś poza murami miasta powstał klasztor Franciszkanów z kościołem.
 
 
Od 1526r dobra kozielskie stały się własnością Habsburgów i w krótkim czasie Księstwo Opolsko-Raciborskie przeszło w ręce margrabiego Jerzego Hohenzollerna. W 1563r Koźle kupił Johann von Oppersdorff, co sprawiło, że z książęcego stało się miastem prawnym: posiadało dwupiętrowy, murowany ratusz i odbudowany został po pożarze zamek stając się budowlą renesansową. Postawiono wówczas nowy dom mieszkalny, a w jednym z naroży stanęła wysoka basteja. Zamek przystosowano również do obrony i w tym celu w bastei powstały okienka strzelnicze skąd można było prowadzić ewentualny ostrzał.

Kolejny wiek przyniósł kolejną rozbudowę zamku: dobudowano południowe skrzydło, w którym znalazła się nowa brama.Przebudowie poddano również przedzamcze oraz podwyższono mur obronny.
Ciekawostką jest, że wspomniane skrzydło w XIXw zajęła kamienica.

Następnym właścicielem Koźla został Andrzej Kochcicki, który kupił je w 1617r.
 
 
 
 
Nie cieszył się nim długo, bo jako protestantowi odebrane zostały dobra podczas wojny 30stoletniej (1618-1648).
Został aresztowany i stracony w Wiedniu w 1633r. Miasto natomiast zniszczyły pożary oraz Szwedzi, którzy zdobyli je w 1642r.

Księstwo Opolsko- Raciborskie, a tym samym i Koźle, w 1645r na pół wieku wróciło do Polski, po czym ponownie stało się własnością Habsburgów. Kiedy w 1739 kolejny pożar zniszczył większość miasta jego odbudowę utrudniały wybudowane przez Austriaków umocnienia.

 
Koźle zamieniono w wielką fortecę o czym można przeczytać w zakładce poświęconej kozielskiej twierdzy.
Zamek w Koźlu utracił nie tylko dotychczasowy wygląd ale również zmianie uległ jego charakter- stał się częścią kozielskiej fortecy.

 
Z początkiem XIXw warownia uległa ponownemu zniszczeniu podczas oblężenia francusko-bawarskiego z 1807r i wówczas na podzamczu utworzono lazaret. Kolejne prace budowlane w zamku przeprowadzono w 1915r.

 
Podczas II wojny światowej zamek w Koźlu uległ zniszczeniu, a do dziś zachowały się resztki murów obronnych, fragmenty wieży, popadające w ruinę pozostałości dwóch zamkowych skrzydeł oraz odremontowane dwie baszty.

 
 
W jednej utworzono muzeum, a druga jest miejscem widokowym- niestety- zamkniętym, a szkoda, bo schodami można wejść na platformę z widokiem na niszczejący zamek.

Przez jakiś czas dziedziniec wewnętrzny służył jako targowisko, a dziś brama prowadząca tam jest zamknięta.
 
Kozielski zamek jest własnością prywatną, ale nic tam się nie dzieje.

Podobno w planach ma w nim powstać hotel. No nie wiem czy to aby nie pobożne życzenia, bo póki co we wnętrzach hula wiatr wpadający przez wytłuczone w oknach szyby i jak tak dalej pójdzie, to będzie tam hotel, ale pod chmurką. Nie życzę kozielskiemu zamkowi takiego końca, bo naprawdę w gorszym stanie budowle podniesiono z upadku.

 
Archiwalne zdjęcia udostępnione dzięki fotopolska.eu
 

Galeria