zamek w Kliczkowie

Za czasów Bolesława Krzywoustego toczyła się wojna z Cesarstwem Niemieckim, którego wojsko przechodziło przez Śląsk. Wtedy to rycerz Tomir otrzymał ziemie nad rzeką Kwisą i nakaz od księcia Bolesława, by zamkiem jak kluczem zamknął drogę z Łużyc do Polski. Ponadto miał się ożenić. Spełnił nakaz króla i ożenił z piękną kobietą. Po dwóch latach szczęśliwego życia w zamku, który nazwał Kluczem, Tomir otrzymał rozkaz wyruszenia z wyprawa na Pomorzan.

Na dworze zostawił swego zastępcę rycerza czeskiego Bogdara, który wpadł w oko młodej żonie. Szczęście kochanków nie trwało długo, bo z wyprawy zaczęli wracać rycerze, a wraz z nimi Tomir. Dowiedziawszy się o tym, niewierna żona ze swym kochankiem urządzili na niego zasadzkę, pojmali go i uwięzili w zamkowym lochu. Następnie powiadomili księcia, że Tomir zginął w drodze powrotnej. Bogdar poślubił kochankę, której mąż przesiedział w lochu 10 lat obmyślawszy zemstę.

Pod nieobecność Bogdara w zamku przebywał jego brat.Tomirowi udało się namówić go do pomocy w uwolnieniu skarbem ukrytym pod dębem, pojmał Bogdara i byłą żonę, i postanowił ich żywcem zamurować. Zmienił kednak zdanie: zamknął ich razem w jednej celi. Z czasem kobieta zaczęła zrzędzić, a ponieważ prośbami o wypuszczenie nic u Tomira nie wskórała, całą swoją złość wyładowywała na Bogdarze, który w końcu sam postanowił się zagłodzić.

Ostatecznie Tomir zlitował się nad niewierną i wysłał ją do klasztoru, by odpokutowała swoje czyny. Podobno, od tamtej pory, słychać czeską mowę dobiegająca zza murów. Są to słowa straszącego w zamku ducha Bogdara, który błaga żonę, by przestała zrzędzić.

Taka legenda krąży o zamku w Kliczkowie– wsi leżącej niedaleko Bolesławca na Dolnym Śląsku. Pierwsza wzmianka o mieścinie pochodzi z 1297r zwanej wówczas Kleszczowem nawiązującej do ryby- leszcza i mówiono wówczas, że jest to „miejscowość, w której łapano leszcze”. Kliczków w 1610r otrzymał prawa miejskie oraz przywilej targowy.

Historia zamku w Kliczkowie sięga XIIIw, gdy Księstwem Świdnicko- Jaworskim władał Bolko I Surowy. To on postanowił, że na wysokim prawym brzegu Kwisy stanie warownia, która będzie częścią łańcucha warowni granicznych chroniących Księstwo przed czeskim najazdem.
Pod koniec XIVw obiekt stracił swe strategiczne znaczenie gdyż wraz z Księstwem został przejęty przez Królestwo Czech stając się obiektem zamkowo- folwarcznym.

W XIVw majątek w Kliczkowie należał najpierw w latach 80tych do rycerskiego rodu von Kittlitz, od 1387r przez cztery lata do von Zedlitzów, a w 1391r kupił go Henryk von Rechenberg dając początek prawie 250letniemu zarządzaniu nim prze tę rodzinę. Dzięki Rechenberg’om warownię przebudowano w renesansową rezydencję posiadającą dwie sale balowe, kaplicę, 20 pięknych komnat i salę dworską.

Ponadto posiadała ona dwa dziedzińce, stajnie oraz browar.
O pozycji właściciela świadczy wizyta króla Macieja Korwina w 1610r.

Gdy wybuchła wojna 30stolenia dla zamku nastały trudne czasy.

Kliczków został obłożony wysokim podatkiem, a dodatkowo dwukrotnie stacjonowały tam wojska cesarskie. Ówczesny właściciel nie radząc sobie w takich warunkach sprzedał w 1631r zamek rodzinie von Schellendorf. Po śmierci Maksymiliana von Schellendorfa w 1703r dobra przejął Hans von Frankenberg, który z rąk cesarza otrzymał nie tylko tytuł barona, ale również tytuł dziedzicznego pana Kliczkowa, co umożliwiło w przyszłości pozostawienie dóbr w rodzinie.

Dzięki niemu i jego dwóm synom zmodyfikowano wnętrza, powstał park wokół zamku, zbudowano fontanny oraz nową kaplicę. Rezydencja zyskała też nowy wjazd nazwany Lwią Bramą.

W 1747r zamek w Kliczkowie kupił Seyfried von Promnitz, do którego należał chociażby majątek w Pszczynie czy niedalekim Nowogrodźcu. Gdy zmarł wszystko przypadło żonie, która w 1767r wyszła za Christiana zu Solms-Baruth wnosząc Kliczków w wianie i w rękach tej rodziny majątek był prawie do końca II wojny światowej.

Między 1803 a 1815r nastał czas wojen napoleońskich, których skutki odczuł również zamek: został nie tylko rozgrabiony, ale i zniszczony. Gdy ustała wojenna zawierucha nie szczędzono finansów oraz pracy, by przywrócić mu dawne piękno.
W XIXw kilkakrotnie go przebudowano.

To co widzimy dziś to zasługa kolejnego z rodu- hrabiego Friedricha II zu Solms- Baruth, który majątek otrzymał w spadku w 1887r.

Ożeniony z Idą Luisą z domu von Hochberg baronową von Fuerstenstein z domu książąt von Pless z Książa, był panem Kliczkowa przez prawie cztery dekady. Zlecił przebudowę swojej rezydencji dwóm berlińskim architektom.

W ciągu trzech lat powstała budowla nawiązująca wyglądem do zamków nad Loarą: dostawiono nowe wieże, szczyty, wzbogacono elewacje o stylowe portale, zmodyfikowano wystrój wnętrz

Założono również park w stylu angielskim z rodowym mauzoleum oraz cmentarzem dla ulubionych koni hrabiego.
Po śmierci Fridricha wszystko przejął w spadku jego syn książę Frirdrich III zu Solms-Baruth.

Częstym gościem zamku w Kliczkowie między 1877r a 1918r był sam cesarz niemiecki Wilhelm II. Na początku XXw zamek upodobała sobie arystokracja niemiecka czyniąc go miejscem spotkań i rozrywek. Wszystko zmieniło się w czasie II wojny światowej, zwłaszcza po nieudanym zamachu na Hitlera w 1944r, kiedy członków rodziny aresztowało gestapo, a zamek skonfiskowano, wywożąc wszystko co najcenniejsze.

CIEKAWOSTKA

Friedrich Hermann Heinrich Christian Johann książę zu Solms-Baruth, bo tak brzmiało pełne nazwisko ostatniego właściciela zamku w Kliczkowie, był czwartym z pięciorga dzieci Friedricha i Idy. Urodził się 25 marca 1886r i wychowywany był w duchu poszanowania ludzi, miłości do zwierząt oraz pacyfizmu. W 1914r poślubił księżniczkę Adelheid von Schleswig-Holstein-Sonderburg-Gluecksburg. Ślub odbył się w dniu kiedy cesarz Wilhelm II wypowiedział I wojnę światową.

W wyniku ogłoszonej mobilizacji jego ojciec trafił na front, a gdy wrócił opowiadał o okropnościach jakie spotkały nie tylko jego. Po dojściu nazistów do władzy hrabia daleki od polityki skupiał się na swoim majątku i wychowywaniu dzieci. Warto napomknąć, iż jego córka Teodora podczas Mistrzostw Europy w 1938r wywalczyła brązowy medal w skoku wzwyż osiągając wynik 164cm. Mimo, że trzymał się od polityki z dala nie był przekonywany do nowego porządku, z którym się nie zgadzał.
W tamtym czasie jego dobra sąsiadowały z pruskim poligonem, gdzie utworzono obóz dla jeńców sowieckich. Wyrażając swój stanowczy sprzeciw przeciwko traktowaniu i ich sytuacji naraził się nowej władzy i odtąd był niejako na celowniku NSDAP. Mimo to w 1943r wstąpił do ruchu oporu tzw Kreisauer KreisKrąg z Krzyżowej, założonego przez Helmutha Jamesa von Moltke.

W skład konspiracyjnej grupy wszedł również Peter hrabia Yorck von Wartenburg będący prawnikiem pochodzącym z Oleśnicy Małej.

Opracowali oni koncepcję nowego porządku w Niemczech po odsunięciu Hitlera od władzy, ale byli przeciwni zamachowi na jego życie, bo to mogło uczynić go jedynie męczennikiem. Spiskowcy odwiedzali się w swoich posiadłościach, a właściciel Kliczkowa był szczególnie ostrożny: obawiając się aresztowania urządzał spotkania pod pozorem zwyczajnych towarzyskich przyjęć.

Obawa przed inwigilacją gestapo spowodowała, że żył w ciągłym strachu „spędzając każdą noc w innym pokoju, a zasypiając chował pod poduszkę naładowany pistolet”.
Był wielokrotnie przesłuchiwany w Bolesławcu i ostatecznie w wyniku oskarżenia o działalność propagandową zmuszony został do przekazania majątku Heinrichowi Himmlerowi oraz opuszczenia zamku. Odebrano mu również podberlińską rezydencję.

Po zamachu na Hitlera w Wilczym Szańcu został aresztowany, przesłuchiwany i cudem uniknął oskarżenia w procesie, do którego nie doszło z powodu niewystarczających dowodów winy.
Takiego szczęścia nie mieli współtowarzysze z Kreisauer Kreis: hrabiego Helmutha von Moltke aresztowano i stracono na początku 1944r, z kolei Peter Graf Yorck von Wartenburh został powieszony 8 sierpnia tego samego roku.

Po tych przeżyciach hrabia wraz z rodziną wyjechał do Saksonii, następnie do Szwecji skąd wyemigrował do Namibii i zamieszkał na zakupionej jeszcze przed wojną farmie.
Tam też dokończył żywota 12 września 1951r.

Całą historię można przeczytać na http://bobrzanie.pl/2015/02/05/kliczkow-nieznany/

W 1945r zamek doszczętnie rozgrabiła Armia Czerwona oraz szabrownicy. Kolejni jego użytkownicy: Nadleśnictwo oraz Ludowe Wojsko Polskie nie dbali o obiekt, który niszczał w mgnieniu oka: zapadały się dachy, wilgoć niszczyła mury, posadzki oraz malowidła. W latach 70tych z marnym skutkiem zamek próbowała ratować Politechnika Wrocławska.

CIEKAWOSTKA

Zwiedzający zamek w Kliczkowie zwrócą zapewne uwagę na umieszczone na ścianie w przejściu między dziedzińcami napisy propagandowe sięgające lat 40tych ubiegłego stulecia.

Sytuacja zamku w Kliczkowie zmieniła się dopiero w 1999r, gdy nowy właściciel podjął się jego odbudowy z przeznaczeniem na hotel oraz centrum konferencyjne. Kilkanaście miesięcy później przyjęto pierwszych gości. Ponadto zaadaptowano pod działalność hotelarską dawne zabudowania folwarczne i tak oto w 2012r działalność rozpoczął „Folwark Książęcy przy Zamku Kliczków”.

CIEKAWOSTKA

Zamek w Kliczkowie oferuje swoim gościom 219 miejsc w 89 komnatach, co plasuje go na pierwszym miejscu wśród obiektów zabytkowych znajdujących się na południu naszego kraju. Ponadto posiada Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej „Najlepszy Produkt Turystyczny”. Poza tym w 2016r stał się sceną serialu “Komisja Morderstw”.